Bệnh áp xe và rò hậu môn là những bệnh lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến vùng hậu môn và trực tràng, gây ra sự viêm nhiễm và hình thành các ổ mủ (áp xe) hoặc đường rò giữa ống hậu môn và da (rò hậu môn). Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng lan rộng và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu của bệnh áp xe và rò hậu môn, các yếu tố nguy cơ, và phương pháp chẩn đoán hiệu quả.
1. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Áp Xe Hậu Môn
Áp xe hậu môn là tình trạng hình thành các túi mủ do nhiễm trùng tại các tuyến hậu môn. Các dấu hiệu nhận biết của áp xe hậu môn bao gồm:
- Đau dữ dội ở vùng hậu môn: Đau là triệu chứng chính của áp xe hậu môn. Cơn đau thường kéo dài, liên tục, và trở nên nghiêm trọng hơn khi ngồi, đi lại, hoặc đại tiện.
- Sưng đỏ quanh vùng hậu môn: Khu vực quanh hậu môn bị sưng tấy, đỏ và căng cứng, đặc biệt khi chạm vào có cảm giác nóng.
- Sốt và ớn lạnh: Khi nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng, người bệnh có thể bị sốt cao kèm theo ớn lạnh, báo hiệu tình trạng viêm nhiễm lan rộng.
- Tiết dịch hoặc mủ từ hậu môn: Khi áp xe bị vỡ, mủ có thể chảy ra ngoài qua da, gây ra cảm giác ẩm ướt và khó chịu ở vùng hậu môn.
- Khó khăn khi đi đại tiện: Sưng tấy ở vùng hậu môn có thể gây đau đớn khi đi ngoài và đôi khi làm tăng áp lực lên vùng trực tràng.
2. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Rò Hậu Môn
Rò hậu môn là tình trạng xảy ra sau khi áp xe hậu môn không được điều trị hoặc điều trị không triệt để. Rò hậu môn hình thành đường thông giữa ống hậu môn và da bên ngoài. Các triệu chứng của rò hậu môn bao gồm:
- Đau vùng hậu môn: Đau rát, khó chịu kéo dài quanh vùng hậu môn, đặc biệt khi ngồi hoặc đi lại.
- Tiết dịch hoặc mủ từ đường rò: Dịch mủ hoặc chất nhầy có thể liên tục chảy ra từ lỗ rò, gây ẩm ướt và kích ứng da quanh hậu môn.
- Ngứa ngáy và kích ứng da: Tiết dịch mủ liên tục có thể gây kích ứng, viêm da và ngứa quanh khu vực lỗ rò.
- Mùi hôi khó chịu: Do dịch mủ tiết ra, người bệnh có thể cảm thấy mùi hôi khó chịu từ vùng hậu môn.
- Sưng nề quanh vùng hậu môn: Đôi khi, một vùng da quanh hậu môn có thể sưng to và đau đớn do tình trạng viêm nhiễm.
3. Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Áp Xe Và Rò Hậu Môn
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh áp xe và rò hậu môn bao gồm:
- Viêm tuyến hậu môn: Sự nhiễm trùng tại các tuyến nhỏ nằm gần hậu môn là nguyên nhân chính gây ra áp xe. Nếu nhiễm trùng không được điều trị triệt để, có thể dẫn đến rò hậu môn.
- Bệnh viêm ruột (IBD): Những người mắc bệnh viêm ruột như Crohn hoặc viêm loét đại tràng có nguy cơ cao bị áp xe và rò hậu môn do tình trạng viêm mãn tính trong đường ruột.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu do HIV, ung thư, hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao hơn mắc áp xe và rò hậu môn.
- Tiền sử phẫu thuật hậu môn - trực tràng: Những người đã trải qua phẫu thuật vùng hậu môn - trực tràng có nguy cơ cao phát triển áp xe hoặc rò hậu môn.
4. Phương Pháp Chẩn Đoán Bệnh Áp Xe Và Rò Hậu Môn
Chẩn đoán áp xe và rò hậu môn thường dựa trên triệu chứng và kiểm tra lâm sàng. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng vùng hậu môn để phát hiện sưng, đỏ, hoặc mủ. Trong trường hợp rò hậu môn, bác sĩ có thể tìm thấy lỗ rò hoặc đường thông giữa hậu môn và da.
- Siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI): Siêu âm hậu môn hoặc chụp MRI có thể giúp xác định kích thước và vị trí của áp xe, cũng như phát hiện các đường rò ẩn dưới da.
- Nội soi hậu môn - trực tràng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thực hiện nội soi để kiểm tra sâu hơn vùng trực tràng và hậu môn, giúp đánh giá mức độ nhiễm trùng hoặc rò.
5. Phương Pháp Điều Trị Áp Xe Và Rò Hậu Môn 
Điều trị áp xe và rò hậu môn chủ yếu là phẫu thuật, nhằm dẫn lưu mủ và loại bỏ đường rò. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Rạch dẫn lưu áp xe: Trong trường hợp áp xe, bác sĩ sẽ rạch một vết nhỏ để dẫn lưu mủ ra ngoài và làm sạch vùng nhiễm trùng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần chăm sóc vùng hậu môn để ngăn ngừa tái phát.
- Phẫu thuật loại bỏ rò hậu môn: Đối với rò hậu môn, phẫu thuật là phương pháp duy nhất để loại bỏ đường rò. Phẫu thuật rò hậu môn có thể bao gồm cắt bỏ toàn bộ đường rò hoặc sử dụng các kỹ thuật ít xâm lấn hơn như keo sinh học hoặc đặt chỉ Seton để làm lành đường rò.
- Sử dụng thuốc kháng sinh: Trong một số trường hợp, kháng sinh có thể được chỉ định để điều trị nhiễm trùng trước khi phẫu thuật hoặc sau khi rạch dẫn lưu áp xe.
6. Lợi Ích Của Việc Phát Hiện Và Điều Trị Sớm Áp Xe - Rò Hậu Môn
Phát hiện và điều trị sớm bệnh áp xe và rò hậu môn giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng lan rộng, viêm mô tế bào, hoặc nhiễm khuẩn huyết. Việc chăm sóc sau phẫu thuật đúng cách cũng giúp ngăn ngừa tái phát và làm lành vết thương nhanh hơn.
7. Kết Luận
Bệnh áp xe và rò hậu môn có thể gây ra nhiều khó chịu và biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nếu bạn có các triệu chứng đau, sưng, tiết dịch hoặc mủ từ hậu môn, hãy thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm. Việc can thiệp kịp thời sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
