Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư phổ biến, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ có thể được kiểm soát thông qua lối sống lành mạnh. Việc xây dựng và duy trì những thói quen sinh hoạt lành mạnh có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Dưới đây là những thói quen quan trọng bạn nên áp dụng để bảo vệ sức khỏe đại tràng và ngăn ngừa nguy cơ phát triển ung thư.
1. Duy trì chế độ ăn uống cân bằng và giàu chất xơ
Lợi ích:
Chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên cám có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Chất xơ trong thực phẩm giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm thời gian phân lưu lại trong đại tràng, từ đó giảm sự tiếp xúc của niêm mạc đại tràng với các chất độc hại. Theo nghiên cứu từ American Institute for Cancer Research (AICR), chế độ ăn uống giàu chất xơ có thể giảm nguy cơ ung thư đại tràng lên đến 25%.
Ngoài ra, các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, E, carotenoids và flavonoids giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của gốc tự do và viêm nhiễm, từ đó ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.
Lời khuyên thực tế:
Tiêu thụ ít nhất 25-30g chất xơ mỗi ngày từ các nguồn tự nhiên như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, và các loại hạt.
Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ và đường tinh chế. Thay vào đó, hãy chọn thực phẩm giàu dưỡng chất và chất xơ để duy trì sức khỏe đại tràng.
2. Tập thể dục thường xuyên
Lợi ích:
Tập thể dục giúp duy trì cân nặng lý tưởng và cải thiện sức khỏe tổng thể, từ đó giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Theo nghiên cứu từ Journal of Clinical Oncology, người thường xuyên tham gia vào các hoạt động thể chất có nguy cơ mắc ung thư đại tràng thấp hơn 20-30% so với người ít vận động.
Tập thể dục không chỉ giúp đốt cháy calo và ngăn ngừa béo phì mà còn cải thiện sự lưu thông của thức ăn qua hệ tiêu hóa, giúp giảm táo bón và nguy cơ viêm nhiễm niêm mạc đại tràng. Nó cũng tăng cường hệ miễn dịch và điều chỉnh mức độ hormone, ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào ung thư.
Lời khuyên thực tế:
Duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải mỗi tuần, chẳng hạn như đi bộ nhanh, đạp xe, hoặc bơi lội.
Tham gia các hoạt động thể dục hàng ngày như làm vườn, dọn dẹp nhà cửa hoặc leo cầu thang để giữ cơ thể luôn vận động.
3. Hạn chế tiêu thụ rượu bia
Lợi ích:
Rượu bia là yếu tố nguy cơ đã được chứng minh gây ung thư đại tràng. Theo nghiên cứu từ International Agency for Research on Cancer (IARC), người tiêu thụ nhiều hơn 3 ly rượu mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn gấp 2-3 lần so với người không uống rượu.
Rượu, khi chuyển hóa trong cơ thể, tạo ra acetaldehyde, một chất gây ung thư mạnh có khả năng làm tổn thương DNA trong tế bào. Uống nhiều rượu bia không chỉ làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm tổn thương niêm mạc đại tràng.
Lời khuyên thực tế:
Hạn chế hoặc ngừng tiêu thụ rượu bia. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) khuyến cáo rằng nam giới không nên uống quá 2 ly mỗi ngày, và phụ nữ không nên uống quá 1 ly mỗi ngày để giảm thiểu nguy cơ ung thư đại tràng.
Thay thế rượu bia bằng các loại đồ uống lành mạnh như nước lọc, nước ép trái cây tươi, hoặc trà xanh để bảo vệ sức khỏe.
4. Bỏ thuốc lá
Lợi ích:
Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư đại tràng. Theo nghiên cứu từ American Cancer Society (ACS), hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng, đặc biệt là ở người hút thuốc lâu năm.
Khói thuốc lá chứa hàng trăm chất hóa học độc hại có thể gây tổn thương DNA và kích thích sự phát triển của tế bào ung thư. Việc bỏ thuốc lá không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe phổi và tim mạch mà còn giảm đáng kể nguy cơ phát triển ung thư đại tràng.
Lời khuyên thực tế:
Bắt đầu từ việc giảm dần số lượng điếu thuốc mỗi ngày và sử dụng các biện pháp hỗ trợ cai nghiện như miếng dán nicotine hoặc tư vấn chuyên nghiệp.
Tránh xa môi trường có khói thuốc lá để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ tiếp xúc với khói thuốc thụ động.
5. Kiểm soát cân nặng và ngăn ngừa béo phì
Lợi ích:
Béo phì và thừa cân là yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến ung thư đại tràng. Mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng, làm tăng mức độ viêm nhiễm trong cơ thể và gây rối loạn hormone, dẫn đến sự phát triển của các tế bào ung thư. Theo nghiên cứu của National Cancer Institute (NCI), người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn khoảng 30-40% so với người có cân nặng bình thường.
Kiểm soát cân nặng một cách hợp lý thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng và các bệnh mãn tính khác.
Lời khuyên thực tế:
Duy trì chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít calo và kết hợp với tập thể dục để giảm cân hoặc giữ cân nặng ở mức lý tưởng.
Theo dõi cân nặng thường xuyên và có kế hoạch giảm cân hợp lý nếu cần thiết, tránh các chế độ ăn kiêng khắc nghiệt không khoa học.
6. Tầm soát ung thư định kỳ
Lợi ích:
Tầm soát ung thư đại tràng định kỳ giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, như polyp hoặc các tế bào bất thường trong đại tràng, từ đó tăng khả năng điều trị thành công. Theo nghiên cứu từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), việc tầm soát định kỳ có thể giảm tới 68% nguy cơ tử vong do ung thư đại tràng.
Các phương pháp tầm soát phổ biến bao gồm nội soi đại tràng, xét nghiệm phân tìm máu ẩn và xét nghiệm DNA trong phân. Tầm soát định kỳ đặc biệt quan trọng đối với những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng hoặc có các yếu tố nguy cơ cao như béo phì, hút thuốc lá và uống rượu bia.
Lời khuyên thực tế:
Nếu bạn từ 45 tuổi trở lên hoặc có các yếu tố nguy cơ cao, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để thực hiện tầm soát ung thư đại tràng định kỳ.
Nội soi đại tràng là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu của ung thư đại tràng và loại bỏ polyp tiền ung thư.
Kết luận
Những thói quen sinh hoạt lành mạnh như duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, kiểm soát cân nặng, hạn chế rượu bia, và bỏ thuốc lá có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Bên cạnh đó, việc thực hiện tầm soát định kỳ là một trong những biện pháp quan trọng giúp phát hiện sớm và ngăn ngừa sự phát triển của ung thư. Việc duy trì lối sống lành mạnh không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe đại tràng mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
