Những điều cần biết ung thư thực quản

Ung thư thực quản (UTTQ) chiếm khoảng 2% trong các loại ung thư. Chẩn đoán UTTQ không khó, nhưng đa số chẩn đoán muộn. Chẩn đoán sớm mới chỉ đạt dưới 10%, tỉ lệ cắt được khối u khoảng 60-80% do ở thời điểm chẩn đoán u đã xâm lấn rộng sang các tạng xung quanh, di căn xa hoặc toàn trạng xấu. Do vậy, xác định giai doạn bệnh trước mổ là rất quan trọng để lựa chọn bệnh nhân cho điều trị phẫu thuật và các điều trị bổ trợ khác.

Chụp cắt lớp vi tính (CCLVT) đóng vai trò quan trọng để đánh giá xâm lấn trung thất, di căn hạch và di căn xa. Siêu âm nội soi (SANS) là phương pháp tốt nhất trong xác định xâm lấn thành thực quản với độ chính xác cao. Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng khác như soi khí phế quản, siêu âm bụng, nội soi ổ bụng… góp phần thêm để xác định giai đoạn bệnh trước mổ.

Điều trị UTTQ là một vấn đề khó khăn, phức tạp, đòi hỏi phối hợp nhiều phương pháp (phẫu thuật, xạ trị và hóa trị), trong đó phẫu thuật là phương pháp cơ bản và quan trọng nhất. Từ vài chục năm trở lại đây, phẫu thuật UTTQ đã có những tiến bộ rất đáng kể với tỷ lệ tử vong và biến chứng sau mổ ngày càng giảm. Tuy nhiên, thời gian sống sau mổ chưa được cải thiện nhiều, thời gian sống 5 năm chỉ đạt < 30%. Về tiên lượng, các yếu tố chính ảnh hưởng đến thời gian sống sau mổ là mức độ xâm lấn thành thực quản, di căn hạch và tính chất triệt căn của phẫu thuật.

CÁC YẾU TỐ THUẬN LỢI

Rượu và thuốc lá

Rượu và thuốc lá là 2 yếu tố nguy cơ kinh điển. Thuốc lá có nguy cơ gây ung thư thực quản cao hơn rượu. Sự nhiễm độc mạn tính của rượu và thuốc lá là gây xơ gan và suy hô hấp mãn làm khó khăn và tăng nguy cơ cho phẫu thuật.

Các tổn thương của thực quản

Bệnh phình giãn thực quản (Achalasie): ung thư xuất hiện ở phần thực quản rộng, trên chỗ hẹp của cơ thắt dưới thực quản nên không làm thay đổi triệu nuốt nghẹn đã có từ trước của bệnh phình giãn thực quản. Do vậy, cần theo dõi định kỳ để phát hiện sớm ung thư thực quản.

Sẹo hẹp thực quản do bỏng: thường xuất hiện muộn sau nhiều năm. Triệu chứng gợi ý là nghẹ hoặc tăng lên sau nhiều năm ổn định.

Ung thư thực quản xuất hiện trên túi thừa thực quản: hiếm gặp

Viêm thực quản trào ngược: là yếu tố nguy cơ gây ung thư biểu mô tuyến của thực quản.

Ngoài ra, một số tổn thương khác của thực quản cũng là yếu tố gây ung thư thực quản như hội chứng Plummer-Vison, bệnh xơ cứng bì.

Các yếu tố nguy cơ khác

Các yếu tố nguy cơ khác cũng được đề cập tới như chế độ ăn, thiếu một số vitamin, chất nitrosamin, gen sinh ung thư.