Tầm quan trọng của việc xác định đối tượng nguy cơ cao
Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ mắc ung thư thực quản là rất quan trọng trong quá trình tầm soát và phòng ngừa. Nếu thuộc nhóm có nguy cơ cao, bạn nên thực hiện tầm soát định kỳ để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), những người thuộc nhóm nguy cơ cao có khả năng mắc ung thư thực quản cao hơn từ 2-6 lần so với người bình thường, tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ cụ thể.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư thực quản
Người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) lâu dài
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng mà acid dạ dày trào ngược lên thực quản, gây tổn thương niêm mạc thực quản và có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như Barrett thực quản. Barrett thực quản là một trạng thái tiền ung thư, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản lên 10-20 lần so với người không mắc GERD.
Nghiên cứu từ Mỹ chỉ ra rằng khoảng 15-20% bệnh nhân mắc Barrett thực quản sẽ tiến triển thành ung thư thực quản nếu không được điều trị và theo dõi thường xuyên .
Người hút thuốc lá lâu năm
Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ chính dẫn đến ung thư thực quản. Các hóa chất độc hại trong khói thuốc làm tổn thương trực tiếp niêm mạc thực quản, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn 2-5 lần so với người không hút thuốc.
Một nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy rằng khoảng 80% bệnh nhân ung thư thực quản có tiền sử hút thuốc lâu dài .
Người uống rượu thường xuyên
Uống rượu là một yếu tố nguy cơ quan trọng khác. Rượu có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, từ đó dẫn đến ung thư. Theo nghiên cứu tại Nhật Bản, những người uống rượu đều đặn có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp 3-4 lần so với người không uống rượu. Nguy cơ này càng tăng nếu người bệnh vừa hút thuốc lá vừa uống rượu.
Kết hợp giữa hút thuốc và uống rượu sẽ làm tăng nguy cơ lên nhiều lần. Một nghiên cứu chỉ ra rằng những người hút thuốc và uống rượu cùng lúc có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn gấp 10 lần so với người không có thói quen này .
Người có tiền sử bệnh Barrett thực quản
Barrett thực quản là tình trạng niêm mạc thực quản bị tổn thương do trào ngược acid dạ dày kéo dài, dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc tế bào lót thực quản. Đây là một tình trạng tiền ung thư và làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản đáng kể.
Theo một nghiên cứu tại Anh, khoảng 10-15% người mắc Barrett thực quản sẽ phát triển thành ung thư thực quản trong vòng 10-20 năm nếu không được điều trị và theo dõi thường xuyên.
Người có chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển ung thư thực quản. Những người tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, chiên rán, hoặc thức ăn hun khói có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn. Các loại thực phẩm này chứa nhiều nitrosamine và các chất gây ung thư khác, có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản khi tiêu thụ trong thời gian dài.
Nghiên cứu tại Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi chế độ ăn uống giàu thức ăn muối chua và lên men, cho thấy rằng nguy cơ ung thư thực quản tăng gấp 2-3 lần ở những người tiêu thụ lượng lớn thực phẩm này so với những người ăn ít .
Người lớn tuổi (trên 50 tuổi)
Tuổi tác là một yếu tố nguy cơ tự nhiên đối với ung thư thực quản. Ung thư thực quản thường xảy ra ở những người lớn tuổi, đặc biệt là ở những người trên 50 tuổi. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, hơn 85% các trường hợp ung thư thực quản được chẩn đoán ở những người trên 55 tuổi.
Người cao tuổi có xu hướng tích lũy nhiều yếu tố nguy cơ hơn do tiếp xúc lâu dài với các tác nhân gây ung thư như thuốc lá, rượu, và chế độ ăn uống không lành mạnh.
Người thừa cân hoặc béo phì
Béo phì là một yếu tố nguy cơ quan trọng của ung thư thực quản, đặc biệt là đối với ung thư thực quản loại tế bào tuyến (adenocarcinoma). Theo nghiên cứu, người thừa cân có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn 2-3 lần so với người có cân nặng bình thường. Điều này có thể liên quan đến việc gia tăng áp lực lên dạ dày, gây trào ngược acid và tổn thương thực quản.
Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy 35-40% bệnh nhân ung thư thực quản thuộc nhóm thừa cân hoặc béo phì .
Tầm soát sớm cho nhóm nguy cơ cao
Việc tầm soát ung thư thực quản cho nhóm nguy cơ cao là rất quan trọng. Đối với những người thuộc nhóm này, các phương pháp tầm soát sớm bao gồm:
- Nội soi thực quản định kỳ: Đây là phương pháp hiệu quả nhất để phát hiện sớm ung thư thực quản. Những người có nguy cơ cao nên thực hiện nội soi định kỳ mỗi 1-2 năm, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và chỉ định của bác sĩ.
- Xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori): Vi khuẩn H. pylori có liên quan đến một số loại ung thư dạ dày và thực quản, nên việc xét nghiệm và điều trị vi khuẩn này là cần thiết.
- Xét nghiệm dấu ấn ung thư (Tumor Marker Testing): Các dấu ấn sinh học như CEA và SCC có thể được sử dụng để theo dõi sự tiến triển của bệnh ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.
Lời khuyên
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư thực quản, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe và thực hiện tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Thay đổi lối sống bằng cách ngừng hút thuốc, giảm uống rượu và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp giảm nguy cơ mắc ung thư thực quản.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
