Thoát vị thành bụng sau mổ là một trường hợp của thoát vị thành bụng, là một phần của nội tạng thoát ra ngoài trên vị trí vết mổ cũ. Trường hợp này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, một trong số đó là do tác động của béo phì.

1. Thế nào là thoát vị thành bụng sau mổ?

Thoát vị thành bụng là một bệnh lý xảy ra do một phần ruột dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu của mình và lọt ra khỏi thành bụng. Phần ruột này nằm dưới da bụng và có thể nhìn thấy, sờ nắn được. Thoát vị thành bụng thường là do biến chứng sau phẫu thuật ở vùng bụng. Tại vết mổ cũ, lớp cơ yếu kết hợp với áp lực xoang bụng tăng khiến cho khối tạng bên trong dễ bị thoát ra ngoài. Trường hợp này gọi là thoát vị thành bụng sau mổ.

Loại thoát vị có thể hồi phục thì không quá nguy hiểm, khối tạng có thể tự trở về lại vị trí cũ mà không cần phải can thiệp điều trị. Tuy nhiên nhiều trường hợp thoát vị thành bụng không hồi phục, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: nhiễm trùng, hoại tử ruột, đe dọa đến tính mạng. Vì thế mà phát hiện bệnh sớm để đưa ra hướng chữa trị thích hợp là rất cần thiết.

Hình ảnh mô tả thoát vị thành bụng sau mổ

2. Thoát vị thành bụng sau mổ ở bệnh nhân béo phì

Béo phì có thể làm tăng nguy cơ thoát vị thành bụng (hernia) khi phải phẫu thuật trong vùng bụng. Hernia là tình trạng khi các mô bên trong cơ thể thoát ra khỏi vị trí bình thường qua một lỗ yếu hoặc vùng yếu trong thành bụng.

Béo phì tạo áp lực và tải trọng lớn lên các cơ và mô trong vùng bụng. Áp lực này có thể làm gia tăng nguy cơ thoát vị thành bụng. Cụ thể, béo phì có thể gây ra các yếu tố sau đây, tăng nguy cơ thoát vị thành bụng:

• Áp lực nội tạng: Sự tích tụ mỡ trong bụng do béo phì tạo ra áp lực và tải trọng lên các cơ và mô bên trong. Điều này có thể làm gia tăng nguy cơ thoát vị thành bụng, đặc biệt khi có sự căng thẳng hoặc áp lực đột ngột trên các vùng yếu của thành bụng.
• Yếu tố cơ: Một cơ bụng yếu có thể làm gia tăng nguy cơ thoát vị thành bụng. Trong trường hợp béo phì, các cơ bụng thường bị căng do áp lực từ mỡ tích tụ. Điều này có thể làm suy yếu các cơ và làm tăng khả năng thoát vị.
• Thay đổi áp lực trong bụng: Béo phì có thể tạo áp lực nội tạng và thay đổi áp lực trong bụng, gây ra một môi trường không thuận lợi cho sự ổn định của các cơ và mô trong vùng bụng. Điều này có thể làm tăng nguy cơ thoát vị.

Tuy nhiên, béo phì không tự động dẫn đến thoát vị thành bụng khi phải phẫu thuật vùng bụng mà béo phì có thể làm tăng nguy cơ này. Để giảm nguy cơ thoát vị khi phẫu thuật trong vùng bụng, quan trọng để duy trì một cơ thể khỏe mạnh, giảm cân (nếu cần thiết), và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Bệnh nhân béo phì bị thoát vị thành bụng sau 2 lần mổ cắt túi mật

3. Béo phì làm khó khăn hơn cho phẫu thuật tái tạo thành bụng

Trong một số trường hợp, điều trị thoát vị thành bụng sau mổ có thể khó hơn đối với những người béo phì so với người không béo phì. Điều này do một số yếu tố liên quan đến béo phì, bao gồm:

• Vùng mỡ dày: Người béo phì thường có lượng mỡ tích tụ nhiều hơn trong vùng bụng, điều này có thể làm cho việc xác định và truy cập vị trí thoát vị trở nên khó khăn hơn.
• Áp lực mỡ và tải trọng: Mỡ tích tụ trong vùng bụng của người béo phì có thể tạo áp lực và tải trọng lớn lên các điểm yếu của thành bụng, làm tăng nguy cơ tái phát thoát vị sau phẫu thuật.
• Rối loạn chuyển hóa và sức khỏe tổng thể: Béo phì thường đi kèm với rối loạn chuyển hóa và tình trạng sức khỏe tổng thể khác, như bệnh tim mạch, tiểu đường, và huyết áp cao. Những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ phẫu thuật phức tạp và gây khó khăn trong quá trình hồi phục.

Tuy nhiên, điều trị thoát vị thành bụng sau mổ không chỉ phụ thuộc vào béo phì mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như loại thoát vị, kích thước và vị trí thoát vị, sức khỏe tổng quát của bệnh nhân, và kỹ năng của bác sĩ. Quan trọng là lựa chọn phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm trong điều trị bệnh lý này

Điều trị thoát vị thành bụng sau mổ thường bao gồm việc đặt lưới nhân tạo (mesh) để tăng cường thành bụng và giảm nguy cơ tái phát thoát vị. Việc đặt lưới nhân tạo nhằm tạo ra một sự hỗ trợ và cố định cho các cơ và mô trong vùng bụng, giúp ngăn chặn các mô hoặc cơ bị thoát ra qua vùng yếu trong thành bụng.

Việc đặt lưới nhân tạo có thể giúp tạo ra một vùng cố định, giảm nguy cơ thoát vị sau mổ và cung cấp hỗ trợ cho quá trình hồi phục. Lưới nhân tạo thường được làm từ các chất liệu y tế như polypropylene hoặc polyester, có khả năng tích hợp với mô xung quanh và thúc đẩy quá trình phục hồi.

Quyết định sử dụng lưới nhân tạo và phương pháp điều trị thoát vị sau mổ sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và sự đánh giá của bác sĩ. Việc đặt lưới nhân tạo có thể có những hạn chế và rủi ro tiềm ẩn, bao gồm nhiễm trùng, tổn thương dây thần kinh, tổn thương mô xung quanh, hoặc phản ứng dị ứng.

Do đó, quyết định sử dụng lưới nhân tạo và cách thực hiện sẽ được đưa ra sau khi xem xét tổng quan các yếu tố riêng biệt của từng bệnh nhân và tình trạng sức khỏe.

Việc phẫu thuật giảm cân trước khi điều trị thoát vị thành bụng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và sự đánh giá của bác sĩ. Trong một số trường hợp, việc giảm cân trước phẫu thuật có thể được khuyến nghị để giảm áp lực và tải trọng lên vùng bụng, tăng khả năng thành công của phẫu thuật và giảm nguy cơ tái phát thoát vị.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác, điều trị thoát vị thành bụng có thể được thực hiện độc lập mà không yêu cầu phẫu thuật giảm cân trước đó. Quyết định này sẽ được đưa ra dựa trên tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, mức độ thoát vị và các yếu tố riêng biệt của từng trường hợp.

PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn thực hiện phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày giảm béo kết hợp đặt lưới nhân tạo cho bệnh nhân thoát vị thành bụng