Hậu quả tâm lý mà người béo phì phải gánh chịu

Người béo phì thường cảm thấy tự ti về cơ thể, có xu hướng khó chấp nhận bản thân. Họ luôn cảm thấy bản thân mình khiếm khuyết và chịu áp lực vô hình từ xã hội. Lâu dần, tình trạng này có thể dẫn đến những diễn biến tiêu cực trong tâm lý, mất đi động lực sống, trầm cảm, tự kỷ …

1. Những hậu quả về tâm lý mà người béo phì phải đối mặt

Béo phì là một bệnh do tình trạng tích trữ mỡ quá mức trong cơ thể. Theo Bộ Y tế, người được xem là béo phì khi có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 25, BMI trên 35 được coi là béo phì mức độ trầm trọng.

Vấn đề lớn nhất của nhóm này là thân hình quá khổ gây rất nhiều khó khăn, bế tắc trong cuộc sống, khiến họ không những mắc bệnh thể chất, mà còn nặng nề vấn đề tinh thần

• Áp lực xã hội và tự ti: Người béo phì có thể trải qua áp lực xã hội và bị đánh giá, chê bai vì ngoại hình của mình. Điều này có thể dẫn đến tự ti, thiếu tự tin và sự tự trọng giảm đi.
• Cảm giác cô đơn và cách ly xã hội: Một số người béo phì có thể tránh xa hoạt động xã hội hoặc xã hội hóa ít hơn do sự tự ti hoặc sợ bị phê phán. Điều này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn và cảm thấy bị cách ly.
• Rối loạn tâm lý: Béo phì có thể liên quan đến các rối loạn tâm lý như rối loạn ăn uống, lo âu, trầm cảm và stress. Một số người sử dụng thức ăn như một phương thức tự an ủi hoặc để giảm bớt căng thẳng.
• Giảm chất lượng cuộc sống: Người béo phì có thể gặp khó khăn trong việc tham gia vào các hoạt động thể chất, có thể gặp vấn đề về sức khỏe như bệnh tim, tiểu đường, bệnh về xương khớp, hô hấp và ngủ. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sự tự hào về bản thân.
• Đau lòng và stress: Sự tự ti và áp lực liên quan đến béo phì có thể gây ra cảm giác đau lòng và stress, ảnh hưởng đến trạng thái tâm lý tổng quát và hạnh phúc.

Nhận thức đúng đắn về những hậu quả tâm lý này và hỗ trợ cho người béo phì là việc làm rất cần thiết . Được hỗ trợ tâm lý và xã hội có thể giúp họ xây dựng lòng tự tin, làm giảm căng thẳng và tăng cường chất lượng cuộc sống.

Những hậu quả tâm lý này đã làm tỷ lệ người béo phì bị trầm cảm cao hơn so với người không bị béo phì. Tỷ lệ bệnh trầm cảm của người béo phì tùy thuộc vào nhiều yếu tố như địa lý, môi trường và phương pháp đo lường.

Báo cáo của hiệp hội phẫu thuật béo phì thế giới năm 2019, tỷ lệ bị trầm cảm trong số người béo phì là 16,3%. Có một số yếu tố có thể gây ra mối liên quan giữa béo phì và trầm cảm:

• Yếu tố sinh lý: Có một mối liên kết giữa chất lượng dinh dưỡng và hoạt động của hệ thần kinh, ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc. Sự mất cân bằng trong hệ thống hóa chất trong não có thể góp phần vào phát triển trầm cảm.
• Yếu tố tâm lý xã hội: Người béo phì thường phải đối mặt với áp lực xã hội và sự kỳ thị vì ngoại hình. Chúng có thể trải qua sự phê phán, cảm giác tự ti và cảm thấy bị cô đơn, dẫn đến tình trạng trầm cảm.
• Yếu tố cảm xúc và tâm lý: Một số người béo phì sử dụng thức ăn như một cách để tự an ủi hoặc giảm căng thẳng. Điều này có thể gây ra một vòng lặp tiêu cực, khiến họ rơi vào tình trạng trầm cảm và tăng cường hành vi ăn uống không lành mạnh.
• Vấn đề về sức khỏe: Béo phì có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như bệnh tim, tiểu đường và bệnh về xương khớp, đồng thời cản trở hoạt động thể chất và gây ra sự bất mãn về cơ thể. Tình trạng này có thể tác động tiêu cực đến tâm trạng và cảm xúc, góp phần vào trầm cảm.

Những áp lực tâm lý của người béo phì không dễ để chia sẻ 

2. Béo phì có tác động mạnh mẽ đến tâm lý của trẻ em như thế nào?

Có một số sự khác biệt quan trọng về tác động tâm lý của béo phì giữa trẻ em và người lớn:

• Giai đoạn phát triển: Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển và tâm lý của họ có thể bị ảnh hưởng mạnh hơn bởi áp lực xã hội và các tác động xung quanh.

Họ có thể chưa có khả năng tự nhận thức và tự điều chỉnh như người lớn, do đó tác động tâm lý của béo phì có thể tồn tại trong thời gian dài và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

• Tự ti và tự hình thành bản thân: Trẻ em béo phì thường trải qua sự tự ti và thiếu tự tin về ngoại hình của mình.

Họ có thể so sánh bản thân với những bạn bè không béo phì và cảm thấy bị chê bai hoặc không được chấp nhận.

• Kỳ thị và bắt nạt: Trẻ em béo phì thường bị dễ bị kỳ thị và bắt nạt.

Họ có thể trở thành mục tiêu của những lời chế nhạo, lăng mạ và biện minh xấu xa từ bạn bè cùng trang lứa, dẫn đến sự cô lập xã hội và tổn thương tâm lý.

• Cảm giác cô đơn và tách biệt: Trẻ em béo phì có thể cảm thấy cô đơn và tách biệt vì họ không thể tham gia vào các hoạt động thể chất và xã hội như bạn bè khác.

Họ có thể tránh xa các hoạt động nhóm, bể bơi hoặc các hoạt động ngoài trời khác, dẫn đến sự cô đơn và thiếu kết nối xã hội.

• Rối loạn tâm lý và cảm xúc: Béo phì có thể góp phần vào việc phát triển rối loạn tâm lý và cảm xúc ở trẻ em, bao gồm trầm cảm, lo âu và căng thẳng.

Trẻ có thể sử dụng thức ăn như một phương thức tự an ủi hoặc để xoa dịu cảm xúc, tạo ra một mô hình ăn uống không lành mạnh.

• Vấn đề sức khỏe tương lai: Trẻ em béo phì có nguy cơ cao hơn mắc các vấn đề sức khỏe như tiểu đường, bệnh tim và bệnh xương khớp trong tương lai.

Nhận thức về những nguy cơ này có thể gây lo lắng và áp lực tâm lý lên trẻ em.

Đối với trẻ em, hỗ trợ tâm lý và xã hội là quan trọng để giúp trẻ cảm thấy tự tin, chấp nhận bản thân và phát triển một quan hệ lành mạnh với thức ăn và cơ thể của mình. Việc tạo ra môi trường hỗ trợ và khuyến khích lối sống lành mạnh có thể giúp giảm tác động tâm lý của béo phì đối với trẻ em.

Tác động tiêu cực của béo phì có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai của trẻ

3. Cần làm gì để giảm các hậu quả tâm lý ở người béo phì

• Tìm sự hỗ trợ: Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và những người thân yêu xung quanh.

Chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ và khó khăn mà bạn đang trải qua. Họ có thể cung cấp sự khích lệ, lắng nghe và đồng hành cùng bạn trong quá trình giảm cân và cải thiện tâm lý.

• Tìm kiếm sự tư vấn tâm lý: Hỗ trợ tâm lý từ các chuyên gia như nhà tâm lý học hoặc nhà tư vấn có thể rất hữu ích.

Họ có thể giúp bạn làm việc qua cảm xúc tự ti, căng thẳng và trầm cảm liên quan đến béo phì. Các buổi tư vấn tâm lý có thể cung cấp cho bạn các công cụ và kỹ năng để đối phó và xây dựng lại sự tự tin.

• Tham gia nhóm hỗ trợ: Có thể tham gia vào các nhóm hỗ trợ về béo phì hoặc các nhóm cùng quan tâm đến sức khỏe và lối sống lành mạnh.

Thông qua những cuộc trò chuyện và chia sẻ kinh nghiệm với những người khác cũng đang trải qua tình huống tương tự, bạn có thể tìm thấy sự khích lệ và sự đồng cảm.

• Xây dựng một lối sống lành mạnh: Điều chỉnh thói quen ăn uống và tập luyện là quan trọng để cải thiện tâm lý và sức khỏe chung.

Tìm hiểu về chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên và tạo ra một lối sống lành mạnh. Điều này có thể giúp cải thiện cảm xúc, tự tin và sự hài lòng với bản thân.

• Tạo một hình ảnh tích cực về bản thân: Hãy tập trung vào những điểm mạnh và thành tựu của bản thân.

Hãy tạo ra một hình ảnh tích cực về bản thân bằng cách thực hiện những hoạt động mà bạn thích và mà bạn cảm thấy tự tin. Tự yêu và chấp nhận bản thân là rất quan trọng trong quá trình thay đổi và cải thiện tâm lý.

• Tìm kiếm sự cân bằng: Cố gắng duy trì sự cân bằng trong cuộc sống bằng cách tạo ra thời gian cho việc nghỉ ngơi, thư giãn và thực hiện những hoạt động mà bạn thích.

Điều này giúp giảm căng thẳng và tăng cường trạng thái tâm lý tích cực.

Đối với bệnh nhân béo phì, giảm cân là chìa khóa để phá vỡ vòng xoắn bệnh lý – tâm lý. Các biểu hiện tâm lý tiêu cực sẽ chuyển biến tích cực khi bản thân người bệnh lấy lại vóc dáng bằng thay đổi chế độ ăn, tập luyện thể dục thể thao, hoặc phẫu thuật.

Mỗi người có trải nghiệm và hành trình riêng trong việc giảm các hậu quả tâm lý của béo phì. Quan trọng nhất là hãy kiên nhẫn với bản thân và tìm những biện pháp hỗ trợ phù hợp với mình.

Hãy tìm đến sự hỗ trợ của các bác sĩ chuyên khoa để tháo gỡ nút thắt tâm lý