Ung thư ống hậu môn là loại ung thư hiếm gặp nhưng có mối liên hệ mật thiết với một số yếu tố nguy cơ rõ ràng. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society - ACS), các yếu tố nguy cơ chính dẫn đến ung thư ống hậu môn bao gồm nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus), hệ miễn dịch suy yếu, hành vi tình dục nguy cơ cao, và hút thuốc lá. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống và áp dụng các biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
1. Nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus)
Nguy cơ:
Nhiễm virus HPV, đặc biệt là các chủng HPV gây ung thư như HPV-16, là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến ung thư ống hậu môn. HPV là một loại virus lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra sự phát triển bất thường của các tế bào trong khu vực hậu môn, từ đó dẫn đến ung thư. Theo nghiên cứu từ CDC (Centers for Disease Control and Prevention), hơn 80% các trường hợp ung thư ống hậu môn có liên quan đến nhiễm HPV.
Cách giảm thiểu nguy cơ:
Tiêm phòng HPV: Vắc-xin HPV có thể giúp ngăn ngừa nhiễm virus HPV, từ đó giảm nguy cơ phát triển ung thư ống hậu môn. Vắc-xin này hiệu quả nhất khi được tiêm phòng trước khi bắt đầu có quan hệ tình dục, nhưng cũng có thể tiêm cho người trưởng thành để giảm nguy cơ nhiễm HPV.
Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su và các biện pháp bảo vệ khác trong quan hệ tình dục giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
2. Hệ miễn dịch suy yếu
Nguy cơ:
Những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như những người đang điều trị HIV/AIDS hoặc những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi cấy ghép nội tạng, có nguy cơ cao hơn mắc ung thư ống hậu môn. Hệ miễn dịch suy yếu làm giảm khả năng của cơ thể trong việc chống lại virus HPV và các tế bào bất thường.
Cách giảm thiểu nguy cơ:
Duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh: Áp dụng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn và tránh căng thẳng để giữ cho hệ miễn dịch hoạt động tốt.
Điều trị HIV/AIDS: Nếu bạn đang điều trị HIV/AIDS, hãy tuân thủ phác đồ điều trị để kiểm soát virus và giữ hệ miễn dịch ổn định.
3. Hành vi tình dục nguy cơ cao
Nguy cơ:
Quan hệ tình dục không an toàn và có nhiều bạn tình là những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm HPV và các bệnh lây qua đường tình dục khác, từ đó tăng nguy cơ ung thư ống hậu môn. Theo nghiên cứu từ Mayo Clinic, những người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ tình dục qua đường hậu môn có nguy cơ cao mắc ung thư ống hậu môn hơn so với những người khác.
Cách giảm thiểu nguy cơ:
Giới hạn số lượng bạn tình: Giảm thiểu số lượng bạn tình giúp giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục, bao gồm HPV.
Sử dụng biện pháp bảo vệ: Luôn sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục, đặc biệt khi có quan hệ qua đường hậu môn, để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV và các bệnh khác.
4. Hút thuốc lá
Nguy cơ:
Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ đáng kể dẫn đến ung thư ống hậu môn. Khói thuốc chứa nhiều chất độc hại có khả năng gây tổn thương DNA trong các tế bào hậu môn, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển của ung thư. Theo nghiên cứu từ American Cancer Society (ACS), người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư ống hậu môn cao gấp 2-3 lần so với người không hút.
Cách giảm thiểu nguy cơ:
Cai thuốc lá: Cai thuốc lá không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc ung thư ống hậu môn mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm việc giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác và bệnh về tim mạch.
Tránh khói thuốc thụ động: Ngay cả khi không trực tiếp hút thuốc, việc tiếp xúc với khói thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Tránh xa môi trường có khói thuốc để bảo vệ sức khỏe.
5. Tuổi tác và tiền sử bệnh lý
Nguy cơ:
Tuổi tác là một yếu tố nguy cơ khác trong việc phát triển ung thư ống hậu môn, với hầu hết các trường hợp được chẩn đoán ở những người trên 50 tuổi. Ngoài ra, những người có tiền sử mắc các bệnh lý như ung thư cổ tử cung, âm hộ hoặc âm đạo do HPV gây ra cũng có nguy cơ mắc ung thư ống hậu môn cao hơn.
Cách giảm thiểu nguy cơ:
Tầm soát định kỳ: Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy thực hiện tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở khu vực hậu môn.
Thảo luận với bác sĩ về tiền sử bệnh lý: Nếu bạn có tiền sử mắc các bệnh lý liên quan đến HPV, nên thảo luận với bác sĩ về các biện pháp phòng ngừa và tầm soát ung thư ống hậu môn.
Kết luận
Ung thư ống hậu môn là một bệnh có mối liên hệ chặt chẽ với các yếu tố nguy cơ như nhiễm HPV, hệ miễn dịch suy yếu, hành vi tình dục nguy cơ cao và hút thuốc lá. Tuy nhiên, việc tiêm phòng HPV, duy trì lối sống lành mạnh, quan hệ tình dục an toàn và tránh các thói quen có hại như hút thuốc lá có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Tầm soát sức khỏe định kỳ và duy trì các biện pháp phòng ngừa là những yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
