1. Chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản
Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa tình trạng trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản. Dưới đây là các khuyến nghị cụ thể:
- Tránh thực phẩm gây kích thích trào ngược: Một số thực phẩm có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày và gây trào ngược như cà
phê, sô-cô-la, thực phẩm chiên rán, đồ cay nóng, nước uống có ga, và thức ăn nhiều dầu mỡ. Hạn chế tiêu thụ những loại thực phẩm này sẽ giúp giảm nguy cơ trào ngược.
- Ăn các bữa nhỏ và thường xuyên: Việc ăn các bữa nhỏ sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày, từ đó giảm nguy cơ axit trào ngược lên thực quản. Nên tránh ăn quá no và không ăn quá nhanh để dạ dày có thời gian tiêu hóa tốt hơn.
- Không nằm ngay sau khi ăn: Nằm xuống ngay sau khi ăn có thể làm tăng nguy cơ trào ngược. Bạn nên đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn trước khi nằm nghỉ để dạ dày tiêu hóa thức ăn.
- Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ: Thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây giúp cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ trào ngược. Chất xơ còn hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý, yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa GERD.
2. Thói quen sinh hoạt lành mạnh để bảo vệ thực quản
Thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể giúp giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản và duy trì sức khỏe tiêu hóa:
- Kiểm soát cân nặng: Béo phì là yếu tố nguy cơ chính đối với bệnh GERD vì nó làm tăng áp lực lên dạ dày và cơ thắt thực quản dưới. Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách ăn uống cân đối và luyện tập thể chất thường xuyên sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày và ngăn ngừa trào ngược.
- Nâng đầu giường khi ngủ: Nếu bạn bị trào ngược ban đêm, việc nâng cao đầu giường khoảng 10-15cm sẽ giúp giảm trào ngược axit khi nằm. Điều này giúp axit trong dạ dày không dễ dàng trào ngược lên thực quản.
- Không mặc quần áo quá chật: Quần áo chật, đặc biệt là thắt lưng chặt, có thể tạo áp lực lên dạ dày và gây trào ngược. Nên chọn quần áo thoải mái, không bó sát để giảm nguy cơ này.
3. Luyện tập thể chất để giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản
Luyện tập thể chất đều đặn giúp cải thiện tiêu hóa, kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ trào ngược.
- Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm tình trạng trào ngược. Tuy nhiên, bạn nên tránh tập thể dục cường độ cao ngay sau bữa ăn, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng và lo âu có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây ra hoặc làm trầm trọng hơn tình trạng trào ngược. Thực hiện các bài tập giảm căng thẳng như yoga, thiền, hoặc các hoạt động giải trí sẽ giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
4. Xử lý khi phát hiện các yếu tố nguy cơ liên quan đến GERD
Khi phát hiện các yếu tố nguy cơ như béo phì, thoát vị hoành, hoặc căng thẳng kéo dài, cần có biện pháp điều chỉnh và điều trị kịp thời để giảm nguy cơ mắc GERD.
Béo phì: Béo phì là một trong những nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày. Việc kiểm soát cân nặng bằng chế độ ăn uống và luyện tập thể chất thường xuyên sẽ giúp giảm nguy cơ mắc GERD.
Thoát vị hoành: Thoát vị hoành là tình trạng phần trên của dạ dày bị đẩy lên qua cơ hoành, làm tăng nguy cơ trào ngược. Trong trường hợp bị thoát vị hoành, cần điều trị và theo dõi kỹ để ngăn ngừa các biến chứng của GERD.
Căng thẳng mãn tính: Căng thẳng kéo dài có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược dạ dày thực quản. Sử dụng các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền, và các bài tập thể dục nhẹ nhàng sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và giảm nguy cơ GERD.
5. Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát GERD
Khám sức khỏe định kỳ là biện pháp hiệu quả để phát hiện sớm các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản và có kế hoạch điều trị kịp thời.
- Nội soi dạ dày thực quản: Nội soi giúp phát hiện sớm các dấu hiệu viêm thực quản hoặc tổn thương niêm mạc thực quản do trào ngược axit. Những người có triệu chứng trào ngược kéo dài nên thực hiện nội soi định kỳ để kiểm tra sức khỏe thực quản.
- Xét nghiệm pH thực quản: Xét nghiệm này giúp xác định lượng axit trong thực quản và mức độ nghiêm trọng của trào ngược. Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng đối với những người có triệu chứng nặng hoặc không đáp ứng với điều trị.
Lời kết
Phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày thực quản cần một kế hoạch toàn diện từ chế độ ăn uống, luyện tập thể chất đến việc xử lý các yếu tố nguy cơ như béo phì và thoát vị hoành. Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát là biện pháp hiệu quả để phát hiện sớm và điều trị bệnh.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
