Béo phì đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ đáng kể cho đột quỵ. Theo một nghiên cứu được công bố trên The Lancet, chỉ số khối cơ thể (BMI) cao có liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ. Nghiên cứu này chỉ ra rằng đối với mỗi 5 đơn vị tăng trong BMI, nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ tăng lên 22%, và nguy cơ đột quỵ xuất huyết tăng lên 12% .
Một nghiên cứu khác từ American Heart Association cho thấy người béo phì có nguy cơ đột quỵ cao hơn gấp 2 lần so với người có cân nặng bình thường. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng vòng eo lớn và tỷ lệ vòng eo-hông cao là các chỉ số dự đoán độc lập về nguy cơ đột quỵ .
Cơ chế liên quan giữa béo phì và đột quỵ:
- Tăng huyết áp: Béo phì làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, một yếu tố nguy cơ chính cho đột quỵ. Mỡ thừa có thể kích thích sản xuất các hormone gây ra tăng huyết áp, dẫn đến căng thẳng cao hơn trên thành mạch máu.
- Rối loạn lipid máu: Người béo phì thường có mức cholesterol xấu (LDL) cao và mức cholesterol tốt (HDL) thấp, gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ đột quỵ.
- Kháng insulin và tiểu đường: Béo phì cũng liên quan đến kháng insulin, dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2, một yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ. Theo nghiên cứu từ Journal of the American Medical Association (JAMA), tiểu đường tuýp 2 làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 1.5 đến 2 lần .
- Viêm mãn tính: Mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng, sản sinh ra các chất gây viêm như cytokine, làm tăng nguy cơ viêm mãn tính. Viêm mãn tính này có thể làm hỏng các tế bào mạch máu và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến đột quỵ.
Lời khuyên chi người thừa cân béo phì để giảm nguy cơ đột quỵ
Giảm cân: Mục tiêu giảm ít nhất 5-10% cân nặng có thể cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy giảm cân có thể giúp cải thiện huyết áp, cholesterol, và kháng insulin.
Ăn uống lành mạnh:
- Chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol: Giảm tiêu thụ thực phẩm chứa chất béo bão hòa (như thịt đỏ, sản phẩm từ sữa nguyên kem) và cholesterol (như lòng đỏ trứng) để giảm mức cholesterol trong máu.
- Tăng cường chất xơ: Ăn nhiều rau, quả, và ngũ cốc nguyên hạt để tăng lượng chất xơ, giúp kiểm soát cân nặng và giảm mức cholesterol.
- Giảm đường và muối: Hạn chế đồ uống có đường và thực phẩm chứa muối cao để tránh tăng cân và kiểm soát huyết áp.
- Tăng cường hoạt động thể chất: Thực hiện ít nhất 150 phút hoạt động thể chất vừa phải (như đi bộ nhanh) mỗi tuần. Tập thể dục không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện lưu thông máu, giảm huyết áp và kiểm soát đường huyết.
Kiểm soát bệnh lý liên quan:
- Theo dõi huyết áp: Đảm bảo huyết áp luôn trong ngưỡng an toàn bằng cách kiểm tra thường xuyên và dùng thuốc nếu cần.
- Kiểm soát tiểu đường: Duy trì mức đường huyết ổn định thông qua chế độ ăn, tập thể dục, và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu: Hút thuốc và uống rượu quá mức đều có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Hút thuốc gây tổn hại đến thành mạch máu, trong khi rượu có thể làm tăng huyết áp.
Việc giảm cân và duy trì lối sống lành mạnh là chiến lược quan trọng để giảm nguy cơ đột quỵ ở người béo phì. Luôn theo dõi sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ để có những biện pháp phòng ngừa thích hợp.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
