Béo phì đã được chứng minh là một yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thành công của quá trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Dưới đây là trình bày chi tiết về mối liên quan này, các cơ chế gây ra ảnh hưởng, số liệu nghiên cứu, và lời khuyên cho phụ nữ béo phì muốn tiến hành IVF.
1. Mối liên quan giữa béo phì và khả năng thành công của IVF
- Giảm tỷ lệ mang thai: Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ béo phì có tỷ lệ mang thai thấp hơn khi thực hiện IVF so với phụ nữ có cân nặng bình thường. Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố, bao gồm chất lượng trứng kém, thay đổi nội tiết tố, và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường tử cung.
- Tăng nguy cơ sảy thai: Phụ nữ béo phì không chỉ có tỷ lệ mang thai thấp hơn mà còn có nguy cơ sảy thai cao hơn sau khi làm IVF. Điều này có thể liên quan đến chất lượng phôi thai và các vấn đề liên quan đến sức khỏe nội tiết.
2. Lý do béo phì ảnh hưởng đến khả năng thành công của IVF
- Chất lượng trứng kém: Béo phì có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng trứng thu được trong quá trình kích thích buồng trứng. Mô mỡ thừa có thể gây rối loạn trong môi trường hormone, ảnh hưởng đến sự phát triển và trưởng thành của trứng. Theo một nghiên cứu từ Human Reproduction, phụ nữ béo phì có tỷ lệ trứng không trưởng thành và trứng không đạt chất lượng cao hơn so với phụ nữ có cân nặng bình thường.
- Thay đổi nội tiết tố: Béo phì liên quan đến sự kháng insulin và mức insulin cao, có thể làm rối loạn hệ thống nội tiết tố và ảnh hưởng đến sự phát triển của trứng cũng như chu kỳ kinh nguyệt. Các thay đổi này có thể dẫn đến rối loạn rụng trứng, làm giảm khả năng thành công của IVF.
- Môi trường tử cung không thuận lợi: Mô mỡ thừa cũng có thể ảnh hưởng đến môi trường tử cung, làm giảm khả năng làm tổ và phát triển của phôi thai. Nghiên cứu cho thấy rằng nội mạc tử cung ở phụ nữ béo phì có thể phản ứng kém với các tín hiệu sinh học cần thiết cho quá trình làm tổ, từ đó giảm tỷ lệ mang thai thành công.
- Tăng viêm và stress oxy hóa: Béo phì gây ra tình trạng viêm mãn tính và tăng stress oxy hóa, có thể gây tổn thương tế bào trứng và phôi, ảnh hưởng đến khả năng làm tổ và phát triển phôi. Những yếu tố này có thể góp phần vào việc giảm khả năng thành công của IVF.
3. Số liệu nghiên cứu minh chứng
- Nghiên cứu từ Fertility and Sterility: Một nghiên cứu lớn bao gồm hơn 45.000 chu kỳ IVF cho thấy phụ nữ béo phì (BMI từ 30 trở lên) có tỷ lệ mang thai thấp hơn khoảng 15-20% so với phụ nữ có BMI dưới 25. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng phụ nữ béo phì có nguy cơ sảy thai cao hơn, với tỷ lệ sảy thai cao hơn khoảng 30-40% so với phụ nữ có cân nặng bình thường.
- Nghiên cứu từ Human Reproduction: Nghiên cứu này cho thấy rằng phụ nữ béo phì cần liều lượng hormone kích thích buồng trứng cao hơn, nhưng số lượng trứng thu được không nhiều hơn so với phụ nữ không béo phì. Tỷ lệ phôi chất lượng cao cũng thấp hơn ở phụ nữ béo phì, ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của IVF.
- Nghiên cứu từ Journal of Assisted Reproduction and Genetics: Một nghiên cứu phân tích dữ liệu từ hơn 10.000 chu kỳ IVF cho thấy tỷ lệ thành công của IVF giảm dần theo chỉ số BMI tăng. Phụ nữ có BMI từ 35 trở lên có tỷ lệ mang thai và sinh sống thấp hơn khoảng 20-30% so với những người có BMI từ 18.5 đến 24.9.
4. Lời khuyên cho phụ nữ béo phì muốn làm IVF
- Giảm cân trước khi tiến hành IVF: Giảm cân có thể cải thiện đáng kể tỷ lệ thành công của IVF. Nghiên cứu chỉ ra rằng giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện chức năng rụng trứng, chất lượng trứng, và môi trường tử cung. Điều này không chỉ tăng cơ hội mang thai mà còn giảm nguy cơ sảy thai.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Áp dụng chế độ ăn ít đường, giàu chất xơ và protein có thể giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe nội tiết. Các chế độ ăn như Mediterranean diet được khuyến nghị vì chúng giàu dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe sinh sản.
- Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất đều đặn không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện độ nhạy insulin, giảm viêm, và cân bằng hormone. Khuyến cáo tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần với cường độ vừa phải.
- Thăm khám và tư vấn trước khi làm IVF: Phụ nữ béo phì nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa sinh sản để có kế hoạch giảm cân và chuẩn bị sức khỏe tốt nhất trước khi làm IVF. Bác sĩ có thể cung cấp các thông tin và hỗ trợ cụ thể về dinh dưỡng, tập luyện, và quản lý sức khỏe.
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác: Hạn chế tiêu thụ rượu, không hút thuốc, và kiểm soát các bệnh lý liên quan như tiểu đường và huyết áp cao cũng có thể cải thiện cơ hội thành công của IVF.
Kết luận
Béo phì có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thành công của IVF thông qua nhiều cơ chế như chất lượng trứng kém, thay đổi nội tiết tố, và môi trường tử cung không thuận lợi. Việc giảm cân, áp dụng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, và chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi làm IVF là các chiến lược quan trọng để tăng cơ hội thành công.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
