Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày là một phương pháp giảm cân hiệu quả cho những bệnh nhân béo phì hoặc thừa cân. Tuy nhiên, để đạt được kết quả lâu dài và duy trì cân nặng hợp lý, bệnh nhân cần thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống sau phẫu thuật. Bác sĩ đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và hỗ trợ bệnh nhân điều chỉnh lối sống để đảm bảo sự thành công sau phẫu thuật. Dưới đây là các cách mà bác sĩ có thể giúp bệnh nhân trong quá trình này.
1. Thiết lập chế độ ăn uống khoa học
Sau phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày, dung tích dạ dày của bệnh nhân bị thu hẹp đáng kể, khiến khả năng tiêu thụ thức ăn giảm mạnh. Vì vậy, bác sĩ sẽ thiết lập một chế độ ăn uống khoa học, tập trung vào các bữa ăn nhỏ, giàu dinh dưỡng nhưng ít calo.
- Giai đoạn ăn lỏng: Trong 1-2 tuần đầu tiên sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được yêu cầu tuân thủ chế độ ăn lỏng để giúp dạ dày hồi phục. Thức ăn lỏng có thể bao gồm nước súp, sữa không béo, và nước ép không đường.
- Giai đoạn ăn mềm: Sau giai đoạn ăn lỏng, bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân chuyển dần sang thức ăn mềm trong khoảng 2-4 tuần tiếp theo. Những thực phẩm như cháo, khoai tây nghiền, và súp đặc là lựa chọn phù hợp trong giai đoạn này.
- Chuyển sang chế độ ăn rắn: Khoảng 6 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể bắt đầu tiêu thụ thức ăn rắn với khẩu phần nhỏ hơn bình thường. Bác sĩ sẽ tư vấn về các loại thực phẩm cần tránh, chẳng hạn như đồ ăn chiên xào, thức ăn nhanh và các loại thực phẩm nhiều đường.
2. Hướng dẫn về cách ăn uống hợp lý
Ngoài việc thiết lập chế độ ăn uống phù hợp, bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn bệnh nhân cách ăn uống hợp lý để không làm căng thẳng dạ dày đã bị thu nhỏ. Một số nguyên tắc ăn uống mà bác sĩ có thể đưa ra bao gồm:
- Ăn chậm và nhai kỹ: Do dạ dày đã nhỏ hơn nhiều, việc ăn chậm và nhai kỹ giúp bệnh nhân dễ tiêu hóa thức ăn và ngăn ngừa tình trạng khó chịu hoặc tắc nghẽn đường tiêu hóa.
- Không uống nước trong bữa ăn: Bệnh nhân nên tránh uống nước trong khi ăn để không làm quá tải dạ dày và làm giảm lượng thức ăn họ có thể tiêu thụ.
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn ba bữa lớn như trước đây, bệnh nhân nên chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày để đảm bảo lượng dinh dưỡng ổn định và giúp cơ thể thích nghi với dạ dày mới.
3. Bổ sung vitamin và khoáng chất
Sau phẫu thuật giảm cân, việc hấp thu một số chất dinh dưỡng như sắt, canxi, vitamin B12 và vitamin D có thể bị hạn chế do thay đổi cấu trúc dạ dày. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân về việc bổ sung vitamin và khoáng chất để ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng.
- Vitamin tổng hợp: Bệnh nhân thường cần uống viên vitamin tổng hợp hàng ngày để đảm bảo cơ thể nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
- Sắt và vitamin B12: Bổ sung sắt và vitamin B12 đặc biệt quan trọng, do dạ dày sau phẫu thuật không còn hấp thụ tốt các chất này từ thực phẩm. Một số bệnh nhân có thể cần tiêm B12 định kỳ để tránh thiếu máu.
4. Lập kế hoạch tập thể dục
Việc giảm cân không chỉ phụ thuộc vào chế độ ăn uống mà còn cần một kế hoạch tập luyện thể dục hợp lý. Sau phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày, bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân xây dựng kế hoạch tập thể dục nhằm duy trì quá trình giảm cân và tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Tập nhẹ sau phẫu thuật: Trong 4-6 tuần đầu tiên, bệnh nhân chỉ nên tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ để giúp cơ thể hồi phục và bắt đầu đốt cháy calo một cách an toàn.
- Tăng cường cường độ: Sau khi hồi phục hoàn toàn, bệnh nhân có thể tham gia các bài tập thể dục với cường độ cao hơn như đạp xe, bơi lội, hoặc tham gia các lớp yoga, pilates. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân về mức độ và tần suất tập luyện phù hợp với từng người.
5. Tư vấn tâm lý và động viên tinh thần
Sau phẫu thuật, nhiều bệnh nhân phải đối mặt với các thách thức về tâm lý, bao gồm cảm giác lo lắng về hình thể mới, khó khăn trong việc thích nghi với chế độ ăn uống và lối sống thay đổi. Bác sĩ có thể giúp bệnh nhân đối phó với những thách thức này thông qua tư vấn tâm lý và hỗ trợ tinh thần.
Một nghiên cứu từ Obesity Surgery cho thấy rằng việc nhận được sự hỗ trợ tâm lý thường xuyên từ bác sĩ và các nhóm hỗ trợ giúp bệnh nhân duy trì giảm cân và đối phó tốt hơn với những thay đổi sau phẫu thuật.
6. Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch điều trị
Bác sĩ sẽ theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của bệnh nhân sau phẫu thuật thông qua các buổi kiểm tra định kỳ. Tùy vào quá trình hồi phục và tiến triển giảm cân, bác sĩ sẽ điều chỉnh chế độ ăn uống, bài tập thể dục và hướng dẫn bổ sung vitamin sao cho phù hợp nhất với nhu cầu của bệnh nhân.
Sự theo dõi này giúp đảm bảo bệnh nhân không gặp phải các biến chứng sau phẫu thuật và đạt được mục tiêu giảm cân lâu dài.
7. Hướng dẫn về cách duy trì kết quả giảm cân
Sau khi đạt được cân nặng mong muốn, bác sĩ sẽ tiếp tục hướng dẫn bệnh nhân cách duy trì kết quả giảm cân trong dài hạn. Điều này bao gồm việc duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn và tiếp tục kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
