Bệnh rò hậu môn và bệnh trĩ là hai bệnh lý thường gặp ở vùng hậu môn – trực tràng. Cả hai đều gây khó chịu, ảnh hưởng sinh hoạt và dễ nhầm lẫn do có một số triệu chứng giống nhau. Tuy nhiên, cách điều trị của hai bệnh này hoàn toàn khác biệt. Nếu nhầm lẫn, người bệnh có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm.
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc phân biệt đúng rò hậu môn và trĩ là “chìa khóa quan trọng giúp người bệnh được điều trị kịp thời, đúng phương pháp và sớm hồi phục sức khỏe”.
Rò hậu môn là gì?
Rò hậu môn là tình trạng nhiễm khuẩn mạn tính, hình thành sau khi áp xe quanh hậu môn vỡ ra và tạo thành một đường rò nối từ tuyến hậu môn ra da. Ngoài áp xe, một số nguyên nhân khác như bệnh Crohn, lao ruột, chấn thương hay biến chứng sau xạ trị cũng có thể gây rò hậu môn.
Triệu chứng thường gặp của rò hậu môn:
- Đau rát, ngứa hậu môn, đặc biệt khi đại tiện
- Chảy dịch mủ vàng, có mùi hôi
- Có thể xì hơi hoặc chảy phân qua lỗ rò
- Trường hợp nặng có thể sốt, ớn lạnh
Bệnh trĩ là gì?
Khác với rò hậu môn, bệnh trĩ xảy ra khi tĩnh mạch hậu môn giãn nở quá mức, sưng phồng và kém đàn hồi.
Nguyên nhân thường gặp:
- Táo bón mạn tính
- Béo phì, ít vận động
- Phụ nữ mang thai, sinh nở nhiều lần
- Thói quen ngồi lâu, lao động nặng
Triệu chứng điển hình của bệnh trĩ:
- Chảy máu khi đại tiện
- Ngứa, ẩm ướt quanh hậu môn
- Xuất hiện búi trĩ (u nhỏ quanh hậu môn)
- Đau, khó chịu khi ngồi lâu
Điểm khác biệt quan trọng giữa rò hậu môn và trĩ
Mặc dù có nhiều biểu hiện giống nhau, hai bệnh lý này vẫn có những đặc điểm riêng để phân biệt:
- Trĩ: chỉ gây ẩm ướt nhẹ, chảy máu tươi, xuất hiện búi trĩ.
- Rò hậu môn: chảy nhiều dịch mủ hôi, có thể xì hơi hoặc chảy phân qua lỗ rò.
PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn lưu ý:
“Rò hậu môn bắt buộc phải phẫu thuật mới khỏi. Nếu nhầm với trĩ và chỉ điều trị bảo tồn, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn và gây nhiều biến chứng.”
Điều trị rò hậu môn và bệnh trĩ
Điều trị bệnh trĩ
- Thay đổi chế độ ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước
- Tập luyện, tránh ngồi lâu
- Ngâm hậu môn nước ấm, giữ vệ sinh sạch sẽ
- Dùng thuốc hỗ trợ (làm mềm phân, giảm đau)
- Trường hợp nặng: thắt vòng cao su, chích xơ hoặc phẫu thuật cắt trĩ
Điều trị rò hậu môn
Phẫu thuật là phương pháp duy nhất loại bỏ đường rò và ngăn tái phát
- Các kỹ thuật hiện nay: mổ cắt đường rò, dẫn lưu áp xe, laser, nội soi hoặc bít đường rò bằng vật liệu sinh học
- Trường hợp có bệnh nền như Crohn, lao… cần phối hợp điều trị nguyên nhân
Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
- Trĩ: thiếu máu mạn tính, sa nghẹt búi trĩ, hoại tử búi trĩ
- Rò hậu môn: viêm lan tỏa vùng chậu, nhiễm trùng huyết, nguy hiểm tới tính mạng
Lời khuyên từ chuyên gia
Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị, người bệnh nên:
- Ăn uống giàu chất xơ, hạn chế đồ cay nóng, rượu bia
- Uống nhiều nước, tập thể dục đều đặn
- Tránh táo bón, tiêu chảy kéo dài
- Đi khám ngay khi có triệu chứng chảy máu, dịch mủ, đau rát hậu môn
PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo:
“Người bệnh không nên e ngại, trì hoãn thăm khám. Chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp tránh biến chứng và nhanh chóng lấy lại chất lượng sống.”
Kết luận
Rò hậu môn và bệnh trĩ tuy có nhiều biểu hiện giống nhau nhưng là hai bệnh lý hoàn toàn khác biệt. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, hãy chủ động đi khám chuyên khoa Hậu môn – Trực tràng để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng phương pháp, thay vì tự ý dùng thuốc tại nhà.
