Bệnh trĩ và các bệnh lý hậu môn khác như nứt kẽ hậu môn hay áp xe hậu môn đều gây ra các triệu chứng ở vùng hậu môn, khiến nhiều người bệnh dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, việc phân biệt chính xác giữa các tình trạng này là vô cùng quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là cách phân biệt giữa bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn và áp xe hậu môn dựa trên triệu chứng và đặc điểm riêng của từng bệnh.
1. Bệnh trĩ
Bệnh trĩ xảy ra khi các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn nở quá mức, tạo thành các búi trĩ bên trong hoặc bên ngoài hậu môn. Trĩ có thể gây chảy máu, đau rát và cảm giác cộm ở vùng hậu môn. Có hai loại trĩ chính:
- Trĩ nội: Búi trĩ nằm bên trong hậu môn và thường không gây đau nhiều. Tuy nhiên, khi trĩ nội phát triển, búi trĩ có thể sa ra ngoài hậu môn, gây cảm giác đau rát, khó chịu và có thể tự đẩy vào trong.
- Trĩ ngoại: Búi trĩ nằm bên ngoài hậu môn, dễ nhận biết hơn, và thường gây đau rát, khó chịu khi ngồi hoặc đi đại tiện. Đôi khi, trĩ ngoại có thể bị viêm nhiễm, gây sưng và đau nhiều hơn.
Các triệu chứng của bệnh trĩ bao gồm:
- Chảy máu khi đi đại tiện, máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong phân.
- Ngứa ngáy và kích ứng vùng hậu môn.
- Đau hoặc rát khi đi đại tiện, đặc biệt là khi bị trĩ ngoại.
- Cảm giác như có cục u hoặc vật cản ở hậu môn.
- Sưng vùng hậu môn (trĩ ngoại).
2. Nứt kẽ hậu môn
Nứt kẽ hậu môn là tình trạng niêm mạc hậu môn bị rách, thường xảy ra do phân cứng hoặc táo bón gây ra. Mặc dù có một số triệu chứng tương tự với bệnh trĩ, nhưng nứt kẽ hậu môn có các đặc điểm riêng biệt giúp phân biệt:
- Đau rát dữ dội khi đi đại tiện: Đây là dấu hiệu đặc trưng của nứt kẽ hậu môn. Người bệnh sẽ cảm thấy đau rát mạnh khi phân đi qua vùng hậu môn bị nứt. Đau có thể kéo dài sau khi đi đại tiện từ vài phút đến vài giờ, khiến người bệnh lo sợ mỗi lần đi vệ sinh.
- Chảy máu: Người bệnh có thể thấy máu đỏ tươi trên phân hoặc giấy vệ sinh, nhưng lượng máu thường ít hơn so với bệnh trĩ.
- Cảm giác ngứa ngáy và kích ứng: Vết nứt ở hậu môn có thể gây ngứa và kích ứng tương tự như bệnh trĩ, nhưng nguyên nhân là do niêm mạc bị tổn thương và viêm nhiễm.
Nứt kẽ hậu môn thường là do các nguyên nhân như táo bón, tiêu chảy mạn tính, hoặc căng thẳng quá mức khi đi đại tiện. Không giống như trĩ, nứt kẽ hậu môn chủ yếu gây đau dữ dội mà ít khi có cảm giác cộm hoặc khó chịu liên tục ở vùng hậu môn.
3. Áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn là tình trạng nhiễm trùng xảy ra trong các tuyến nhỏ xung quanh hậu môn, dẫn đến sự hình thành mủ. Đây là một bệnh lý nguy hiểm hơn so với trĩ và nứt kẽ hậu môn vì nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Áp xe hậu môn thường có các triệu chứng điển hình như:
- Đau dữ dội: Đau là triệu chứng nổi bật nhất và tăng lên nhanh chóng khi áp xe phát triển. Đau thường xảy ra liên tục, không chỉ khi đi đại tiện, và có thể trở nên nghiêm trọng đến mức không thể ngồi hoặc đi lại thoải mái.
- Sưng và đỏ: Vùng quanh hậu môn có thể bị sưng, đỏ, và ấm khi chạm vào. Đôi khi người bệnh có thể cảm thấy một khối u cứng hoặc mềm tại vùng áp xe.
- Sốt và mệt mỏi: Áp xe hậu môn là một nhiễm trùng, do đó người bệnh thường có triệu chứng sốt, mệt mỏi và suy nhược cơ thể.
- Chảy mủ: Nếu áp xe phát triển lớn, nó có thể vỡ ra và chảy mủ, gây ra cảm giác đau đớn và nhiễm trùng lan rộng.
4. Phân biệt cụ thể giữa bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn và áp xe hậu môn
| Tiêu chí |
Bệnh trĩ |
Nứt kẽ hậu môn |
Áp xe hậu môn |
| Chảy máu |
Máu đỏ tươi, chảy sau đại tiện |
Máu đỏ tươi, ít hơn |
Không phổ biến |
| Đau |
Đau nhẹ đến vừa, thường sau đại tiện |
Đau dữ dội khi đi đại tiện |
Đau liên tục, tăng dần, nghiêm trọng |
| Ngứa |
Ngứa quanh hậu môn |
Có thể ngứa nếu bị viêm nhiễm |
Không ngứa nhưng có cảm giác sưng, nóng |
| Sưng |
Thường có sưng (trĩ ngoại) |
Không có sưng |
Sưng to, nóng đỏ |
| Khối u |
Có thể sờ thấy búi trĩ |
Không có khối u |
Khối u sưng tấy có mủ |
| Sốt |
Không có |
Không có |
Có sốt và mệt mỏi |
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu bạn không chắc chắn về triệu chứng của mình hoặc gặp phải đau dữ dội, chảy máu kéo dài, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng như sốt và sưng tấy, bạn nên đi khám bác sĩ ngay. Bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra trực tiếp và xác định chính xác tình trạng của bạn để có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn và áp xe hậu môn đều có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc phân biệt chính xác các triệu chứng là rất quan trọng để có biện pháp xử lý phù hợp.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
