Bệnh Crohn là một dạng bệnh viêm ruột (IBD), nhưng nó có những đặc điểm khác biệt so với các bệnh tiêu hóa khác như hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm loét đại tràng (ulcerative colitis), và các rối loạn tiêu hóa chức năng. Dưới đây là những điểm giúp phân biệt bệnh Crohn với các bệnh tiêu hóa khác.
Hội chứng ruột kích thích
1. Phạm vi ảnh hưởng trong đường tiêu hóa
Bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, từ miệng đến hậu môn. Điều này khác biệt so với viêm loét đại tràng và các bệnh tiêu hóa khác.
- Bệnh Crohn: Bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ chiều dài của đường tiêu hóa, bao gồm cả ruột non, ruột già, dạ dày, và thậm chí là miệng hoặc thực quản. Vị trí thường bị ảnh hưởng nhất là ruột non và đoạn cuối của ruột non (hồi tràng).
- Viêm loét đại tràng: Viêm loét đại tràng chỉ ảnh hưởng đến đại tràng (ruột già) và trực tràng, gây viêm ở lớp niêm mạc bề mặt của đại tràng.
- Hội chứng ruột kích thích (IBS): IBS là một rối loạn chức năng không gây tổn thương thực thể trong đường tiêu hóa, chủ yếu ảnh hưởng đến chức năng ruột và gây triệu chứng tiêu chảy, táo bón, hoặc đầy hơi.
2. Tổn thương niêm mạc ruột
Bệnh Crohn gây ra tổn thương viêm nặng và sâu trong niêm mạc ruột, trong khi các bệnh tiêu hóa khác có mức độ viêm khác nhau.
- Bệnh Crohn: Viêm trong bệnh Crohn có thể ảnh hưởng đến tất cả các lớp của thành ruột, từ niêm mạc bên trong đến lớp cơ và lớp ngoài của ruột. Điều này có thể dẫn đến loét sâu, sẹo, và hình thành lỗ rò.
- Viêm loét đại tràng: Viêm loét đại tràng chỉ gây viêm ở lớp niêm mạc bề mặt của đại tràng, không xâm lấn sâu vào các lớp khác của thành ruột.
- IBS: IBS không gây viêm hoặc tổn thương niêm mạc ruột. Các triệu chứng của IBS chủ yếu là do rối loạn chức năng và không gây ra tổn thương thực thể.
3. Triệu chứng toàn thân
Bệnh Crohn thường đi kèm với các triệu chứng toàn thân, trong khi các bệnh tiêu hóa khác như IBS thường chỉ giới hạn ở triệu chứng tiêu hóa.
- Bệnh Crohn: Người mắc bệnh Crohn có thể gặp các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, sụt cân, thiếu máu, và trong một số trường hợp, còn có viêm khớp, viêm mắt, hoặc loét miệng. Đây là những biểu hiện ngoài đường tiêu hóa do tình trạng viêm toàn thân.
- Viêm loét đại tràng: Viêm loét đại tràng cũng có thể gây ra các triệu chứng toàn thân, nhưng chủ yếu ảnh hưởng đến đại tràng. Triệu chứng toàn thân của viêm loét đại tràng thường ít nghiêm trọng hơn so với bệnh Crohn.
- IBS: IBS không gây ra các triệu chứng toàn thân như sốt, sụt cân, hoặc thiếu máu. Các triệu chứng của IBS thường giới hạn ở đường tiêu hóa và không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát.
4. Máu trong phân
Máu trong phân là dấu hiệu của viêm và tổn thương niêm mạc ruột. Tuy nhiên, bệnh Crohn và viêm loét đại tràng có mức độ chảy máu khác nhau, trong khi IBS không gây chảy máu.
- Bệnh Crohn: Máu trong phân là một triệu chứng phổ biến ở người bệnh Crohn, đặc biệt khi có loét trong ruột già hoặc trực tràng. Tuy nhiên, máu có thể không xuất hiện ở tất cả mọi người, đặc biệt nếu tổn thương chủ yếu ở ruột non.
- Viêm loét đại tràng: Viêm loét đại tràng thường gây ra chảy máu trực tràng nghiêm trọng hơn, và máu trong phân thường xuất hiện với tần suất cao hơn so với bệnh Crohn.
- IBS: IBS không gây ra máu trong phân, vì đây là một rối loạn chức năng không gây viêm hoặc tổn thương niêm mạc ruột.
5. Sự xuất hiện của lỗ rò và áp xe
Một đặc điểm khác biệt quan trọng của bệnh Crohn so với các bệnh tiêu hóa khác là sự xuất hiện của lỗ rò và áp xe.
- Bệnh Crohn: Do viêm ảnh hưởng đến tất cả các lớp của thành ruột, bệnh Crohn có thể dẫn đến lỗ rò, là những đường bất thường nối giữa ruột và các cơ quan khác như bàng quang, da, hoặc cơ quan sinh dục. Áp xe cũng có thể hình thành do tình trạng viêm nặng.
- Viêm loét đại tràng: Lỗ rò và áp xe rất hiếm gặp ở người mắc viêm loét đại tràng vì tình trạng viêm chỉ giới hạn ở lớp niêm mạc bề mặt của ruột.
- IBS: Lỗ rò và áp xe không xuất hiện ở người mắc IBS, vì đây là rối loạn chức năng không gây tổn thương thực thể.
6. Tính chất mãn tính và tái phát
Cả bệnh Crohn và viêm loét đại tràng đều là bệnh viêm mãn tính, trong khi IBS là rối loạn chức năng mãn tính.
- Bệnh Crohn: Là một bệnh viêm mãn tính có thể tái phát nhiều lần trong suốt cuộc đời. Các đợt tái phát của bệnh Crohn có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, và cần điều trị liên tục để kiểm soát.
- Viêm loét đại tràng: Cũng là một bệnh viêm mãn tính với các đợt tái phát và thuyên giảm. Tuy nhiên, viêm loét đại tràng chủ yếu ảnh hưởng đến đại tràng và có thể được kiểm soát tốt với điều trị.
- IBS: IBS là rối loạn chức năng mãn tính, nhưng không phải là tình trạng viêm mãn tính. Các triệu chứng IBS có thể thay đổi theo thời gian và không gây tổn thương ruột dài hạn như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn có các triệu chứng tiêu hóa kéo dài như tiêu chảy, đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, hoặc thấy máu trong phân, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. Bệnh Crohn cần được phát hiện sớm để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Kết luận:
Bệnh Crohn khác biệt với các bệnh tiêu hóa khác ở phạm vi ảnh hưởng, mức độ tổn thương viêm, sự xuất hiện của lỗ rò và áp xe, và các triệu chứng toàn thân như sụt cân, mệt mỏi và thiếu máu. Việc nhận biết các điểm khác biệt này giúp chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
_cr_480x332.jpg)
