Thoát vị vết mổ thường xảy ra khi mô và cơ quan nội tạng bị đẩy qua điểm yếu trên thành bụng, đặc biệt là tại vị trí vết mổ sau phẫu thuật. Việc tham gia các hoạt động không phù hợp sau phẫu thuật có thể làm tăng nguy cơ thoát vị vết mổ. Dưới đây là những hoạt động hàng ngày mà bạn nên tránh để bảo vệ vết mổ và giảm nguy cơ thoát vị.
1. Tránh nâng vật nặng
Nâng vật nặng là một trong những yếu tố chính làm tăng áp lực lên vùng bụng, đặc biệt là tại vị trí vết mổ. Sau phẫu thuật, cơ và mô tại vết mổ còn yếu, và việc nâng vật nặng có thể khiến chúng bị căng giãn quá mức, dẫn đến thoát vị vết mổ.
Tránh nâng vật nặng ít nhất trong 6-8 tuần đầu: Sau phẫu thuật, bạn nên tránh nâng bất kỳ vật gì nặng hơn 5 kg trong ít nhất 6-8 tuần đầu tiên để cho vết mổ có đủ thời gian lành.
Sử dụng công cụ hỗ trợ: Nếu cần phải di chuyển đồ vật, hãy sử dụng các công cụ hỗ trợ như xe đẩy hoặc nhờ người khác giúp đỡ để tránh gây căng thẳng cho vết mổ.
Theo Harvard Medical School, việc tránh nâng vật nặng trong thời gian hồi phục có thể giảm nguy cơ thoát vị vết mổ tới 30-40%.
2. Không rặn mạnh khi đi vệ sinh
Rặn mạnh khi đi vệ sinh có thể tạo ra áp lực lớn lên thành bụng và vị trí vết mổ. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những người bị táo bón sau phẫu thuật. Việc cố gắng rặn mạnh có thể làm căng cơ và gây tổn thương đến vết mổ, dẫn đến nguy cơ thoát vị.
- Duy trì chế độ ăn giàu chất xơ: Để ngăn ngừa táo bón và tránh việc rặn mạnh, hãy bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên cám vào chế độ ăn uống hàng ngày. Uống đủ nước cũng giúp giảm nguy cơ táo bón.
- Sử dụng thuốc nhuận tràng nhẹ nếu cần: Nếu bạn có nguy cơ bị táo bón, bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc nhuận tràng nhẹ để giúp phân di chuyển dễ dàng hơn mà không cần phải rặn mạnh.
Theo Journal of Gastroenterology, việc giảm thiểu căng thẳng khi đi vệ sinh có thể giảm nguy cơ thoát vị vết mổ tới 20-25%.
3. Tránh cúi gập người đột ngột
Cúi gập người đột ngột hoặc thực hiện các động tác khiến vùng bụng bị co kéo mạnh có thể gây áp lực lên thành bụng và vết mổ. Những hoạt động như cúi xuống để nhặt đồ hoặc uốn cong người để thực hiện các công việc hàng ngày có thể gây ra căng thẳng quá mức lên vết mổ.
- Khi cần cúi người: Thay vì cúi gập người từ eo, hãy sử dụng đầu gối để hạ người xuống và giữ lưng thẳng khi cần lấy vật từ dưới đất. Điều này giúp giảm áp lực lên vùng bụng và bảo vệ vết mổ.
- Sử dụng công cụ hỗ trợ: Nếu cần nhặt đồ vật nhỏ dưới đất, bạn có thể sử dụng công cụ hỗ trợ như kẹp nhặt đồ để tránh cúi người liên tục.
Theo Journal of Postoperative Care, tránh cúi gập người đột ngột có thể giảm nguy cơ tổn thương vết mổ và thoát vị tới 15-20%.
4. Tránh ngồi hoặc đứng lâu
Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài mà không thay đổi tư thế có thể gây căng thẳng lên vết mổ và làm chậm quá trình lành. Điều này cũng có thể làm tăng nguy cơ thoát vị vết mổ do áp lực không đều trên cơ bụng và vùng mổ.
- Đứng dậy và di chuyển mỗi 30-45 phút: Nếu công việc yêu cầu bạn ngồi lâu, hãy đứng dậy và đi lại nhẹ nhàng mỗi 30-45 phút để giảm căng thẳng lên vùng bụng và vết mổ.
- Sử dụng ghế có tựa lưng: Nếu phải ngồi lâu, hãy sử dụng ghế có tựa lưng tốt để hỗ trợ cột sống và giảm áp lực lên cơ bụng.
Nghiên cứu từ Journal of Bodywork and Movement Therapies cho thấy rằng việc thường xuyên thay đổi tư thế khi ngồi hoặc đứng có thể giảm nguy cơ thoát vị vết mổ tới 15%.
5. Tránh hoạt động thể chất quá sức
Hoạt động thể chất quá sức, đặc biệt là các bài tập liên quan đến cơ bụng như chạy, nâng tạ, hoặc các bài tập cường độ cao, có thể gây áp lực lớn lên vết mổ và làm tăng nguy cơ thoát vị. Việc trở lại tập luyện quá sớm sau phẫu thuật có thể làm yếu thành bụng và gây biến chứng.
- Bắt đầu với hoạt động nhẹ nhàng: Sau khi được bác sĩ cho phép, bạn có thể bắt đầu với các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, nhưng cần tránh các bài tập sử dụng nhiều cơ bụng trong ít nhất 6-8 tuần sau phẫu thuật.
- Tăng cường độ hoạt động từ từ: Khi cơ thể đã hồi phục tốt, bạn có thể từ từ tăng cường độ hoạt động, nhưng luôn chú ý không gây căng thẳng quá mức lên vùng bụng.
Theo American Physical Therapy Association, việc bắt đầu với các hoạt động nhẹ và tăng cường độ từ từ có thể giảm nguy cơ thoát vị vết mổ tới 20%.
Lời khuyên của PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn
Sau phẫu thuật, việc tránh những hoạt động gây áp lực lên vết mổ là rất quan trọng để ngăn ngừa thoát vị vết mổ. Hãy tránh nâng vật nặng, rặn mạnh khi đi vệ sinh, cúi gập người đột ngột, ngồi hoặc đứng quá lâu, và tham gia vào các hoạt động thể chất quá sức. Thay vào đó, bạn nên duy trì các hoạt động nhẹ nhàng và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để bảo vệ vết mổ và giúp quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
.jpg)
