1. Tổng quan về phẫu thuật tạo van chống trào ngược Nissen
Phẫu thuật Nissen fundoplication là phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân mắc viêm thực quản do trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Bằng cách tạo van chống trào ngược tại phần cuối của thực quản, phẫu thuật giúp ngăn chặn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, giảm các triệu chứng và biến chứng của bệnh GERD. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ chế độ chăm sóc đúng cách để đảm bảo sự hồi phục và ngăn ngừa biến chứng.
2. Chăm sóc vết mổ sau phẫu thuật Nissen
- Giữ vết mổ sạch sẽ: Bệnh nhân cần giữ vết mổ khô ráo, sạch sẽ và thay băng thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh tiếp xúc trực tiếp với nước trong 48 giờ đầu sau phẫu thuật.
- Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng: Cần kiểm tra vết mổ thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu bất thường như đỏ, sưng, đau nhức, hoặc chảy mủ. Nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, liên hệ với bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời.
- Cắt chỉ: Thời gian cắt chỉ thường diễn ra từ 7-10 ngày sau phẫu thuật, tùy thuộc vào tốc độ lành của vết mổ và chỉ dẫn của bác sĩ.
3. Chế độ ăn uống sau phẫu thuật tạo van chống trào ngược Nissen
Chế độ ăn uống sau phẫu thuật có vai trò rất quan trọng trong quá trình hồi phục, giúp dạ dày và thực quản thích nghi với van chống trào ngược mới tạo.
Giai đoạn 1: Tuần 1-2 sau phẫu thuật – Chế độ ăn lỏng
- Chỉ ăn thức ăn lỏng: Sau phẫu thuật, bệnh nhân chỉ nên tiêu thụ các loại thực phẩm lỏng như nước canh, súp loãng, nước ép trái cây không đường, và sữa ít béo. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày và thực quản, cho phép hệ tiêu hóa hồi phục.
- Không tiêu thụ đồ uống có ga: Các đồ uống có ga và caffein cần được tránh hoàn toàn để ngăn ngừa tình trạng trào ngược và kích ứng dạ dày.
Giai đoạn 2: Từ tuần thứ 3 đến 4 – Thực phẩm mềm
- Bắt đầu thực phẩm mềm: Bệnh nhân có thể chuyển sang các thực phẩm mềm như cháo, súp đặc, khoai tây nghiền, trứng khuấy. Lượng thức ăn cần được chia nhỏ, không vượt quá 150g/lần và ăn chậm để giúp hệ tiêu hóa dễ dàng thích nghi.
- Tránh thực phẩm gây trào ngược: Các thực phẩm cay, chua, hoặc có nhiều gia vị cần được hạn chế, vì chúng có thể kích thích dạ dày và gây khó chịu cho van chống trào ngược.
Giai đoạn 3: Từ tuần thứ 5 trở đi – Quay lại chế độ ăn uống bình thường
- Ăn uống cân bằng: Sau 4-6 tuần, bệnh nhân có thể dần dần quay lại chế độ ăn uống bình thường nhưng vẫn cần chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày. Các bữa ăn cần cung cấp đủ protein từ thịt, cá, rau xanh và các loại tinh bột như gạo lứt, khoai lang.
- Tránh ăn quá no: Không nên ăn quá no để giảm áp lực lên dạ dày và ngăn ngừa nguy cơ trào ngược lại.
4. Vận động và sinh hoạt sau phẫu thuật Nissen
Giai đoạn 1: Nghỉ ngơi và đi lại nhẹ nhàng
- Nghỉ ngơi nhiều: Trong tuần đầu sau phẫu thuật, bệnh nhân cần nghỉ ngơi hoàn toàn để cơ thể hồi phục.
- Đi lại nhẹ nhàng: Sau 3-5 ngày, bệnh nhân có thể bắt đầu đi lại nhẹ nhàng để tăng cường tuần hoàn máu và tránh tình trạng táo bón. Tuy nhiên, cần tránh vận động mạnh hoặc nâng vật nặng trong giai đoạn này để bảo vệ vết mổ và van chống trào ngược mới.
Giai đoạn 2: Vận động nhẹ nhàng sau 2 tuần
- Tập luyện nhẹ nhàng: Sau 2 tuần, bệnh nhân có thể bắt đầu thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc các bài tập giãn cơ để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Tránh các bài tập nặng hoặc động tác yêu cầu cơ bụng căng thẳng.
- Tư thế đúng khi ngồi và ngủ: Khi ngồi, bệnh nhân cần giữ lưng thẳng và tránh ngồi cúi gập. Khi ngủ, bệnh nhân có thể kê đầu cao hơn một chút để ngăn ngừa tình trạng trào ngược khi nằm.
5. Sử dụng thuốc sau phẫu thuật Nissen
- Sử dụng thuốc ức chế axit: Để bảo vệ niêm mạc dạ dày và thực quản, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc ức chế axit như Pariest 20mg hoặc Nexium 40mg, uống 1 viên/ngày trong vòng 3 tháng sau phẫu thuật.
- Sử dụng thuốc giảm đau: Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc giảm đau để giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình hồi phục.
6. Lịch tái khám sau phẫu thuật Nissen
- Lần tái khám đầu tiên: Sau khoảng 4 tuần kể từ ngày phẫu thuật, bệnh nhân cần tái khám để bác sĩ đánh giá tình trạng hồi phục và kiểm tra van chống trào ngược. Việc này cũng giúp bác sĩ điều chỉnh kế hoạch chăm sóc nếu cần thiết.
- Tái khám định kỳ: Sau lần tái khám đầu tiên, bệnh nhân cần tái khám định kỳ 3 tháng/lần trong vòng 1 năm để theo dõi tình trạng van chống trào ngược và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
7. Theo dõi và chăm sóc lâu dài sau phẫu thuật Nissen
- Theo dõi triệu chứng bất thường: Bệnh nhân cần chú ý đến các triệu chứng như khó nuốt, đau ngực, hoặc trào ngược axit trở lại. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Để ngăn ngừa tái phát trào ngược, bệnh nhân cần duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, không ăn quá no, tránh thực phẩm gây kích thích dạ dày và tập thể dục thường xuyên.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
