Đau bụng là triệu chứng phổ biến và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề tiêu hóa nhẹ như rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, cho đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm dạ dày, viêm túi mật, hoặc viêm ruột thừa. Đặc biệt, viêm ruột thừa cấp là một tình trạng khẩn cấp cần can thiệp sớm để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Vậy làm thế nào để phân biệt viêm ruột thừa với các bệnh lý gây đau bụng khác? Hãy cùng điểm qua những dấu hiệu và triệu chứng đặc trưng của viêm ruột thừa so với các loại đau bụng khác.
1. Đặc điểm của cơn đau bụng trong viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa thường bắt đầu bằng cảm giác đau âm ỉ ở vùng quanh rốn hoặc giữa bụng. Cơn đau ban đầu thường không rõ ràng và có thể khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa thông thường như đầy hơi, khó tiêu. Tuy nhiên, một trong những dấu hiệu đặc trưng để phân biệt viêm ruột thừa với các loại đau bụng khác chính là cơn đau di chuyển xuống hố chậu phải sau vài giờ.
Di chuyển của cơn đau: Ban đầu, đau có thể xuất hiện ở vùng quanh rốn, nhưng sau đó di chuyển xuống phía dưới, tới vùng hố chậu phải – vị trí của ruột thừa. Đây là dấu hiệu điển hình giúp phân biệt viêm ruột thừa với các bệnh lý đau bụng khác, nơi cơn đau thường không di chuyển hoặc vẫn giữ nguyên vị trí.
Mức độ đau: Cơn đau trong viêm ruột thừa thường tăng dần theo thời gian. Đau trở nên sắc bén và dữ dội hơn, đặc biệt là khi người bệnh di chuyển, ho, hoặc nhấn vào vùng bụng dưới bên phải. Điều này khác với các cơn đau bụng do tiêu hóa, thường thuyên giảm khi nghỉ ngơi hoặc thay đổi tư thế.
2. Buồn nôn và nôn kèm theo đau bụng
Buồn nôn và nôn là triệu chứng phổ biến đi kèm với viêm ruột thừa. Triệu chứng này có thể khiến người bệnh nhầm lẫn với ngộ độc thực phẩm hoặc rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên, trong viêm ruột thừa, buồn nôn và nôn thường kéo dài và không thuyên giảm khi sử dụng các biện pháp thông thường như uống nước, nghỉ ngơi hay dùng thuốc chống nôn.
Khác biệt so với ngộ độc thực phẩm: Trong ngộ độc thực phẩm, buồn nôn và nôn thường xảy ra ngay sau khi ăn thức ăn gây kích ứng. Tuy nhiên, khi ngộ độc thực phẩm, cơn đau thường không di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác và có thể giảm sau vài giờ. Trái lại, trong viêm ruột thừa, nôn thường kèm theo đau bụng tăng dần và không giảm, đặc biệt là cơn đau di chuyển xuống hố chậu phải.
3. Chán ăn và cảm giác mệt mỏi
Một trong những dấu hiệu giúp phân biệt viêm ruột thừa với các bệnh đau bụng khác là chán ăn và cảm giác mệt mỏi bất thường. Người bệnh viêm ruột thừa thường mất cảm giác thèm ăn ngay cả khi trước đó không có bất kỳ vấn đề nào về tiêu hóa. Sự chán ăn xuất hiện đồng thời với cơn đau bụng và không biến mất khi các triệu chứng tiêu hóa thông thường được điều trị.
Phân biệt với các bệnh lý tiêu hóa khác: Trong các bệnh lý tiêu hóa nhẹ như viêm dạ dày, khó tiêu, hoặc đầy hơi, cảm giác chán ăn có thể xảy ra nhưng thường không kéo dài. Khi được điều trị đúng cách, cảm giác thèm ăn sẽ quay trở lại. Tuy nhiên, trong viêm ruột thừa, chán ăn kéo dài và không cải thiện, dù đã sử dụng các biện pháp điều trị triệu chứng.
4. Sốt nhẹ đi kèm đau bụng
Sốt nhẹ thường xuất hiện trong viêm ruột thừa, đặc biệt là trong giai đoạn sớm khi cơ thể phản ứng với viêm nhiễm. Nhiệt độ cơ thể thường dao động từ 37.5°C đến 38°C. Khi bệnh tiến triển, nhiệt độ có thể tăng cao hơn nếu ruột thừa bị viêm nặng hoặc thủng, gây nhiễm trùng lan rộng.
Sự khác biệt với các bệnh đau bụng khác: Trong khi các bệnh đau bụng tiêu hóa nhẹ như viêm dạ dày, đầy hơi, hoặc khó tiêu thường không gây sốt, viêm ruột thừa luôn đi kèm với phản ứng viêm, dẫn đến sốt nhẹ. Điều này đặc biệt quan trọng khi sốt xuất hiện cùng với đau bụng dưới bên phải.
5. Căng cứng bụng và cảm giác căng nặng ở vùng bụng dưới bên phải
Một dấu hiệu quan trọng khác của viêm ruột thừa là bụng căng cứng và có cảm giác căng nặng ở vùng hố chậu phải. Khi viêm nhiễm lan rộng, các cơ xung quanh ruột thừa sẽ phản ứng lại bằng cách co cứng, làm bụng trở nên cứng hơn khi sờ vào. Điều này khác với các cơn đau bụng khác, thường không đi kèm với tình trạng căng cứng cơ bụng.
Phân biệt với viêm dạ dày hoặc viêm túi mật: Trong viêm dạ dày hoặc viêm túi mật, đau thường không di chuyển và không kèm theo tình trạng căng cứng bụng. Viêm túi mật gây đau ở vùng hạ sườn phải, gần khu vực gan, thay vì ở hố chậu phải như trong viêm ruột thừa.
6. Không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường
Trong nhiều trường hợp, người bệnh thường tự ý dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống co thắt khi gặp phải cơn đau bụng. Tuy nhiên, viêm ruột thừa thường không đáp ứng với các loại thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc ibuprofen. Cơn đau không thuyên giảm hoặc chỉ giảm trong thời gian ngắn, sau đó lại tiếp tục tăng lên.
Phân biệt với các loại đau bụng khác: Trong các bệnh tiêu hóa nhẹ, cơn đau thường giảm khi dùng thuốc giảm đau hoặc nghỉ ngơi. Nhưng nếu bạn thấy rằng cơn đau bụng không giảm sau khi dùng thuốc và thậm chí trở nên tồi tệ hơn, điều này có thể là dấu hiệu cảnh báo của viêm ruột thừa.
Kết luận
Viêm ruột thừa là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa yêu cầu chẩn đoán và điều trị kịp thời. Các triệu chứng như đau bụng di chuyển xuống hố chậu phải, buồn nôn và nôn kéo dài, chán ăn, sốt nhẹ, và bụng căng cứng là những dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt viêm ruột thừa với các bệnh lý đau bụng khác. Nếu bạn hoặc người thân gặp phải những triệu chứng này, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Chẩn đoán sớm và can thiệp phẫu thuật đúng lúc sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm như thủng ruột thừa hoặc viêm phúc mạc.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
