Viêm ruột thừa là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu bạn hoặc người thân nghi ngờ có các dấu hiệu của viêm ruột thừa, việc hành động đúng cách ngay từ ban đầu là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các bước cần thiết để đảm bảo người bệnh được điều trị sớm và tránh những nguy cơ không mong muốn.
1. Nhận diện các dấu hiệu sớm của viêm ruột thừa
Trước tiên, điều quan trọng nhất là nhận diện các triệu chứng sớm của viêm ruột thừa để hành động kịp thời. Những triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau bụng quanh rốn di chuyển xuống hố chậu phải: Đau âm ỉ bắt đầu ở vùng quanh rốn và di chuyển xuống bụng dưới bên phải là dấu hiệu đặc trưng của viêm ruột thừa.
- Sốt nhẹ: Nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ, thường từ 37.5°C đến 38°C, kèm theo đau bụng.
- Buồn nôn, nôn và chán ăn: Những triệu chứng này thường đi kèm với cơn đau bụng và là dấu hiệu của sự viêm nhiễm trong cơ thể.
- Bụng căng cứng hoặc căng nặng: Khi sờ vào vùng bụng dưới bên phải, bạn có thể cảm thấy bụng căng cứng hơn, một dấu hiệu của sự kích ứng cơ bụng do viêm ruột thừa.
Nếu bạn gặp một hoặc nhiều triệu chứng trên, có khả năng bạn đang bị viêm ruột thừa và cần được thăm khám ngay.
2. Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau
Khi gặp cơn đau bụng, nhiều người có thói quen tự ý sử dụng các loại thuốc giảm đau như paracetamol hay ibuprofen để giảm bớt cơn đau. Tuy nhiên, trong trường hợp nghi ngờ viêm ruột thừa, điều này có thể gây hại.
- Thuốc giảm đau có thể che lấp triệu chứng: Việc sử dụng thuốc giảm đau có thể làm mờ đi các triệu chứng quan trọng, khiến bác sĩ khó khăn hơn trong việc chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn. Trong một số trường hợp, thuốc có thể làm giảm tạm thời cơn đau, khiến người bệnh chủ quan và trì hoãn việc đi khám.
- Lời khuyên: Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm ruột thừa, không nên tự ý dùng thuốc giảm đau mà cần đi khám ngay lập tức.
3. Không ăn hoặc uống trước khi đi khám
Khi có dấu hiệu viêm ruột thừa, không nên ăn uống bất cứ thứ gì trước khi đi khám. Lý do là viêm ruột thừa thường yêu cầu phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa và người bệnh cần phải nhịn ăn để chuẩn bị cho ca phẫu thuật.
Tại sao cần nhịn ăn?: Khi phẫu thuật, dạ dày trống rỗng sẽ giúp giảm nguy cơ nôn mửa hoặc các biến chứng liên quan đến gây mê. Bác sĩ sẽ chỉ định bạn nhịn ăn nếu cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
Lưu ý: Ngay cả khi chưa có kế hoạch phẫu thuật, việc nhịn ăn vẫn là điều cần thiết để bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết mà không bị ảnh hưởng bởi thức ăn trong dạ dày.
4. Đi đến cơ sở y tế ngay lập tức
Nếu bạn nghi ngờ bị viêm ruột thừa, điều quan trọng nhất là đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và chẩn đoán. Viêm ruột thừa là một tình trạng cấp cứu, do đó, việc đến khám sớm có thể giúp bác sĩ phát hiện bệnh kịp thời và tiến hành phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa nếu cần thiết.
Khi nào nên đến bệnh viện?: Nếu bạn cảm thấy đau bụng di chuyển xuống hố chậu phải, cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi cử động, kèm theo sốt nhẹ và buồn nôn, cần đến bệnh viện ngay lập tức. Thời gian là yếu tố quan trọng vì viêm ruột thừa có thể tiến triển rất nhanh, dẫn đến thủng ruột thừa và các biến chứng nguy hiểm khác.
5. Chuẩn bị cho quá trình thăm khám và xét nghiệm 
Khi đến bệnh viện, bạn sẽ trải qua các bước kiểm tra và xét nghiệm cần thiết để bác sĩ chẩn đoán chính xác viêm ruột thừa. Quá trình này có thể bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám bụng để xác định vị trí đau, kiểm tra xem có dấu hiệu của viêm ruột thừa hay không. Bạn có thể được yêu cầu thực hiện một số động tác như ấn vào bụng, di chuyển nhẹ nhàng để bác sĩ đánh giá cơn đau.
- Xét nghiệm máu: Viêm ruột thừa thường đi kèm với sự tăng số lượng bạch cầu trong máu, cho thấy cơ thể đang phản ứng với nhiễm trùng. Xét nghiệm máu sẽ giúp bác sĩ phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm.
- Siêu âm hoặc chụp CT: Đây là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp xác định chính xác viêm ruột thừa và loại trừ các nguyên nhân khác gây đau bụng.
6. Chuẩn bị tinh thần cho phẫu thuật
Nếu bác sĩ xác nhận rằng bạn bị viêm ruột thừa, phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa là phương pháp điều trị phổ biến nhất. Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa là một thủ thuật tương đối an toàn và hiệu quả, giúp loại bỏ hoàn toàn nguồn viêm nhiễm.
- Phẫu thuật nội soi: Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật nội soi được ưu tiên vì ít xâm lấn, thời gian phục hồi nhanh và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Người bệnh có thể ra viện sau 1-2 ngày và quay lại hoạt động bình thường trong vòng 1-2 tuần.
- Phẫu thuật mở: Nếu ruột thừa đã bị vỡ hoặc có biến chứng áp xe, bác sĩ có thể lựa chọn phẫu thuật mở để làm sạch ổ bụng và loại bỏ ruột thừa bị viêm. Phương pháp này yêu cầu thời gian phục hồi lâu hơn, nhưng vẫn đảm bảo loại bỏ hoàn toàn nguy cơ biến chứng.
7. Chăm sóc sau phẫu thuật
Sau khi phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa, người bệnh cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi. Một số lưu ý quan trọng sau phẫu thuật bao gồm:
- Chăm sóc vết mổ: Người bệnh cần giữ vệ sinh vùng mổ, thay băng định kỳ và theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, đỏ, hoặc chảy mủ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, cần thông báo ngay cho bác sĩ.
- Chế độ ăn uống: Trong những ngày đầu sau phẫu thuật, người bệnh nên ăn các loại thức ăn nhẹ, dễ tiêu hóa như cháo, súp và tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ. Dần dần, có thể quay trở lại chế độ ăn bình thường.
- Hoạt động nhẹ nhàng: Sau phẫu thuật, cần tránh vận động mạnh hoặc nâng vật nặng trong ít nhất vài tuần để đảm bảo vết mổ lành lại hoàn toàn.
Kết luận
Nếu bạn nghi ngờ mình bị viêm ruột thừa, điều quan trọng nhất là không nên chủ quan và tự ý điều trị tại nhà. Việc phát hiện và xử lý kịp thời viêm ruột thừa giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như thủng ruột thừa, viêm phúc mạc, hoặc nhiễm trùng huyết. Hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và chẩn đoán sớm nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào của viêm ruột thừa. Điều này không chỉ giúp bạn bảo vệ sức khỏe mà còn tăng cơ hội hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật.
Để đặt lịch khám hoặc tư vấn cùng PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, quý khách vui lòng liên hệ:
