Ở những người béo phì họ luôn cảm thấy mình thèm ăn, ngay cả khi bản thân đã ăn no nhưng vẫn muốn nạp thêm thức ăn vào cơ thể. Tại sao vậy?

1. Cảm giác no ở người béo phì rất khó để kiểm soát

Ăn uống là nhu cầu tự nhiên của cơ thể sống, khi chúng ta đói não bộ sẽ phát tín hiệu cho cơ thể biết đã đến lúc cần nạp thêm năng lượng. Lúc này, dạ dày sẽ liên tục “kêu gào” và sôi lên cho đến khi bạn ăn no.

Cảm giác no là cảm giác thỏa mãn và không còn cảm thấy đói trong một thời gian sau bữa ăn. Cảm giác này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng thức ăn của mỗi người. Nhưng với những người béo phì, cảm giác này không dễ để kiểm soát, họ thường có xu hướng ăn không thấy no , lúc nào cũng trong trạng thái thèm ăn và muốn được ăn. Chỉ khi được ăn, tâm lý họ mới trở nên “ no trong chính cảm xúc của họ”

Ở những bệnh nhân béo phì có cân nặng trên 100kg, đa số nguyên nhân dẫn tới béo phì của họ là mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao. Họ ăn quá nhiều nhưng không tìm được cảm giác no cho chính bản thân mình, năng lượng dư thừa lâu ngày sẽ tích tụ thành mỡ.

Điều này càng khó kiểm soát khi cân nặng càng cao, nhu cầu ăn uống càng nhiều. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gây ra những rối loạn trong tâm lý bệnh nhân.

2. Tại sao người béo phì không đạt được sự thỏa mãn cảm giác no

Người béo phì thường gặp khó khăn trong việc có cảm giác no và sự thỏa mãn khi ăn có thể lý giải bởi một số nguyên nhân sau:

• Kháng leptin: Leptin là một hormone được sản xuất bởi mô mỡ và có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cảm giác no và tiêu thụ năng lượng. Người béo phì thường có mức độ kháng leptin cao, điều này có nghĩa là cơ thể không phản ứng tốt với tín hiệu leptin và không cảm nhận được cảm giác no một cách đầy đủ.
• Kích thích thần kinh: Thức ăn giàu calo, đặc biệt là thức ăn có chứa đường và chất béo. Các loại thức ăn này có thể kích hoạt các vùng trong não liên quan đến sự thưởng thức và đáp ứng đối với thức ăn, góp phần vào sự khó khăn trong việc kiểm soát cảm giác no và cảm giác thỏa mãn.
• Chế độ ăn không cân đối: Một chế độ ăn không cân đối, đặc biệt là chế độ ăn giàu calo, chất béo và đường, có thể làm giảm độ nhạy cảm của cơ thể đối với tín hiệu no và sự thỏa mãn từ thức ăn. Điều này có thể dẫn đến việc cảm thấy còn đói và không thỏa mãn dù đã ăn một lượng lớn thức ăn.
• Các yếu tố tâm lý: Tình trạng tâm lý như căng thẳng, sự áp lực, trầm cảm hay lo lắng cũng có thể gây ra sự ăn quá mức hoặc không kiểm soát được ăn. Khi người béo phì sử dụng thức ăn như một phương thức xoa dịu cảm xúc, họ có thể không có cảm giác no và thỏa mãn thực sự khi ăn.
• Yếu tố hormon khác: Ngoài leptin, có nhiều hormone khác trong cơ thể cũng liên quan đến quá trình cảm giác no và sự thỏa mãn sau khi ăn. Ví dụ, hormone ghrelin được sản xuất trong dạ dày và có tác dụng kích thích cảm giác đói. Người béo phì có thể có sự tăng ghrelin và giảm độ nhạy cảm của cơ thể đối với tín hiệu no từ hormone này.
• Khả năng chịu đựng của hệ thống belly fat: chủ yếu sản xuất các chất gọi là adipokin, bao gồm adiponectin và resistin, có vai trò trong việc điều chỉnh quá trình chuyển hóa năng lượng và cảm giác no. Mức độ adipokin trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến cảm giác no và sự thỏa mãn sau khi ăn.
• Yếu tố tâm lý và thói quen ăn uống: Người béo phì có thể phụ thuộc vào thói quen ăn uống không lành mạnh và có mối quan hệ không tốt với thức ăn. Điều này có thể dẫn đến việc ăn quá mức, ăn không kiểm soát và không có cảm giác no hoặc sự thỏa mãn sau khi ăn.

Tổng hợp lại, người béo phì thường gặp khó khăn trong việc có cảm giác ăn no và sự thỏa mãn khi ăn do sự kháng leptin, kích thích thần kinh từ thức ăn, chế độ ăn không cân đối, yếu tố tâm lý và thói quen ăn uống không lành mạnh. Hiểu rõ nguyên nhân này có thể giúp tìm ra cách kiểm soát cảm giác no và ăn uống một cách cân bằng và lành mạnh.

3. Giải pháp cho người béo phì kiểm soát cảm giác no

Để giải quyết vấn đề kiểm soát cảm giác no và sự thỏa mãn khi ăn ở người béo phì, có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Chế độ ăn uống cân đối: Tạo ra một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh, tập trung vào việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Bao gồm nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu chất xơ và nguồn protein lành mạnh. Đồng thời, hạn chế thức ăn chứa đường và chất béo không lành mạnh.
• Tập luyện thể dục đều đặn: Tăng cường hoạt động thể chất và tập luyện đều đặn có thể giúp cơ thể sản xuất hormone và tăng cường cảm giác no và sự thỏa mãn sau khi ăn. Thực hiện các hoạt động như đi bộ, chạy, bơi lội hoặc tham gia các lớp thể dục để duy trì sự chuyển động và tạo ra sự thỏa mãn từ hoạt động cơ thể.
• Kiểm soát căng thẳng và cảm xúc: Xem xét các phương pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền định hoặc các hoạt động giảm căng thẳng khác để quản lý cảm xúc và tránh dùng thức ăn như một phương pháp xoa dịu cảm xúc.
• Theo dõi khẩu phần ăn và ăn chậm: Chú ý theo dõi khẩu phần ăn và chia nhỏ khẩu phần để ăn một cách chậm rãi. Điều này giúp cơ thể cảm nhận cảm giác no một cách chính xác hơn và tạo ra sự thỏa mãn từ việc ăn.
• Tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm giác no và sự thỏa mãn khi ăn, tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia tâm lý. Họ có thể cung cấp các chiến lược và phương pháp cá nhân hóa để giúp bạn kiểm soát ăn uống và xử lý các yếu tố tâm lý liên quan.
• Chú trọng vào chất xơ: Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn của bạn có thể giúp cảm thấy no lâu hơn và kiểm soát cảm giác đói. Chất xơ giúp giữ nước trong dạ dày, tạo ra cảm giác no và giúp điều chỉnh quá trình tiêu hóa. Bạn có thể tìm thấy chất xơ trong các loại rau, quả, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn thực phẩm tự nhiên khác.
• Ăn bữa ăn nhỏ và thường xuyên: Thay vì ăn ít bữa lớn, hãy chia nhỏ khẩu phần ăn và ăn thường xuyên trong ngày. Điều này giúp duy trì cảm giác no và tránh việc quá tải dạ dày bằng cách tiêu thụ một lượng lớn thức ăn trong một lần.
• Đánh giá lại môi trường ăn uống: Xem xét xung quanh và kiểm tra môi trường ăn uống của bạn. Loại bỏ các yếu tố kích thích thức ăn không lành mạnh trong môi trường của bạn và tạo ra một môi trường khuyến khích ăn uống lành mạnh.
• Tự quan sát và ghi chép: Theo dõi cảm giác no và sự thỏa mãn sau mỗi bữa ăn bằng cách tự quan sát và ghi chép. Điều này giúp bạn nhận ra mẫu ăn uống của mình và tìm hiểu cách điều chỉnh để có cảm giác no và thỏa mãn tốt hơn sau khi ăn.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ và khuyến khích: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc nhóm hỗ trợ. Có người cùng chung mục tiêu và trao đổi kinh nghiệm

Cảm giác no sau bữa ăn là một yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng đến lượng thực phẩm chúng ta ăn, qua đó quyết định khả năng giảm cân của một người. Làm chủ cảm giác no cũng như kéo dài nó lâu nhất có thể là một cách giảm lượng thức ăn nạp vào cơ thể trong những bữa tiếp theo.

Với những bệnh nhân có chỉ số BMI>30 bao gồm các bệnh lý kèm theo có thể tham khảo phương pháp phẫu thuật thu nhỏ dạ dày để cải thiện tình trạng trên.