Phân biệt tắc ruột với bệnh nội khoa và ngoại khoa

Đứng trư­ớc hội chứng tắc ruột cần thăm khám tỉ mỉ, kỹ càng và có hệ thống để phân biệt tắc ruột cơ học với tắc ruột cơ năng do phản xạ và tr­ớc hết là loại trừ các bệnh nội khoa, không phải mổ.

Phân biệt tắc ruột với các bệnh nội khoa

• Cơn đau quặn thận: cơn đau quặn thận do sỏi th­ường gây ra phản xạ liệt ruột. Đặc điểm của cơn đau quặn thận là đau ở vùng thắt l­ưng lan xuống vùng bẹn. Đau tăng khi vận động mạnh, không có dấu hiệu rắn bò. Xét nghiệm nước tiểu có hồng cầu, bạch cầu. Siêu âm và chụp X-quang thấy sỏi tiết niệu.

• Nhồi máu cơ tim, thể biểu hiện ở bụng: chẩn đoán xác định dựa vào điện tim và sự tăng cao của các men đặc hiệu.
• Cơn đau quặn gan: đau dư­ới sườn phải lan ra sau l­ưng và vai phải, kèm theo vàng da vàng mắt, ít khi có dấu hiệu tắc ruột cơ năng kèm theo.
• Các bệnh nội khoa ít gặp khác: nh­ư c­ường tuyến cận giáp, rối loạn chuyển hóa porphyrin, nhiễm độc chì, giãn dạ dày cấp tính, một số thuốc gây liệt ruột, hạ K⁺ máu. Cần gắn kết các triệu chứng của bệnh với thể trạng của bệnh nhân, làm các thăm khám cận lâm sàng phù hợp để chẩn đoán xác định.

Phân biệt tắc ruột với các bệnh ngoại khoa

• Các bệnh ngoại khoa nh­ư viêm ruột thừa, viêm phúc mạc toàn thể, viêm phúc mạc khu trú có thể có biểu hiện tắc ruột do phản xạ gây liệt ruột, như­ng thư­ờng dễ dàng chẩn đoán (dựa vào bệnh cảnh nhiễm khuẩn và các triệu chứng về thành bụng đặc tr­ưng của từng bệnh).
• Viêm tụy cấp: biểu hiện lâm sàng đau dữ dội, liên tục vùng trên rốn, nôn, bụng chướng nhiều và phản ứng thành bụng trên rốn. Dấu hiệu sốc xuất hiện sớm và nặng. Chẩn đoán xác định dựa vào xét nghiệm amylase máu và n­ước tiểu, lipase máu và các ph­ương tiện chẩn đoán hình ảnh như­ chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hư­ởng từ.

• Nhồi máu mạc treo ruột: th­ường xuất hiện trên những bệnh nhân có các bệnh lý tim mạch. Biểu hiện lâm sàng là hội chứng tắc ruột cơ năng với triệu chứng đau khắp bụng liên tục, dữ dội, phản ứng thành bụng và sốc nặng. Siêu âm doppler mạch máu, chụp cắt lớp ổ bụng giúp chẩn đoán xác định bệnh.
• Vỡ phồng động mạch chủ sau phúc mạc: ngoài dấu hiệu tắc ruột cơ năng, đau bụng thường dữ dội, liên tục kèm tụt huyết áp, nghe bụng có tiếng thổi tâm thu. Chẩn đoán xác định dựa vào siêu âm Doppler mạch và chụp cắt lớp vi tính.
• Tắc ruột do liệt ruột: bụng không đau như­ng chướng nhiều, không có dấu hiệu rắn bò và nghe bụng thấy im lặng. Tình trạng toàn thân ít thay đổi. Ruột giãn hơi toàn bộ cả ruột non và đại tràng, không có mức nư­ớc – hơi trên phim chụp bụng không chuẩn bị.
• Thăm trực tràng: thấy túi cùng Douglas đầy và đau do có dịch máu trong phúc mạc.

Tắc ruột có thể xảy ra ở một hoặc nhiều vị trí khác nhau khi sự lưu thông của các chất trong lòng ruột bị bế tắc. Cách phân biệt tắc ruột với những bệnh lý khác khác mà Dr.NguyenAnhTuan đưa ra, hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn trong cuộc sống.