Tác động béo phì đến gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng mỡ bị tích tụ quá nhiều trong gan. Ở người bình thường, lượng mỡ trong gan rất thấp, chỉ chiếm từ 2 – 4% trọng lượng của gan. Nhưng trong bệnh gan nhiễm mỡ, mỡ sẽ chiếm ít nhất từ 5-10% trọng lượng của gan.

  • Khi bệnh nhân có gan nhiễm mỡ trên mô học hoặc trên chẩn đoán hình ảnh (siêu âm bụng, CT scan, MRI…). Thường kèm theo những yếu tố nguy cơ như béo phì, đái tháo đường type 2, rối loạn mỡ máu. Ngoài ra nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ thứ phát khác như uống nhiều rượu, nhiễm viêm gan siêu vi C, bệnh Wilson, loạn dưỡng mỡ, dinh dưỡng ngoài đường miệng kéo dài, do thuốc (amiodarone, methotrexate, tamoxifen, corticosteroids, valproate, anti-retroviral…), gan nhiễm mỡ cấp ở phụ nữ có thai, khiếm khuyết chuyển hóa bẩm sinh.

1. Tại sao béo phì liên quan gan nhiễm mỡ

  • Thừa cân, béo phì là nguyên nhân hàng đầu gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu. Ước tính hơn 70% số người béo phì có gan bị nhiễm mỡ. Khi quá trình chuyển hóa và vận chuyển chất béo ở gan bị mất cân bằng, các chất béo này sẽ tích tụ lại trong tế bào gan và dẫn đến gan bị nhiễm mỡ.
  • Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ mắc gan nhiễm mỡ không do rượu tăng theo chỉ số khối của cơ thể (BMI). Ở những người không béo phì tỷ lệ gan bị nhiễm mỡ và viêm gan nhiễm mỡ lần lượt là 15% và 3%. Những người béo phì độ I và độ II (tương ứng BMI từ 25 – 30kg/m 2) thì tỷ lệ này tương ứng là 5% và 20%. Đặc biệt với những người có BMI ≥40 kg/m 2 tỷ lệ gan bị nhiễm mỡ tương ứng là 85% và viêm gan nhiễm mỡ là 40%. Các con số này nói lên sự ảnh hưởng của thừa cân béo phì với bệnh lý gan nhiễm mỡ.

  • Ngay cả trẻ em, nếu bị thừa cân béo phì cũng rất dễ mắc bệnh. Trong khi trước đây bệnh này thường xảy ra với những người trưởng thành. Vì vậy, mỗi người cần có một chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và kiểm soát cân nặng một cách hợp lý để phòng tránh bệnh.
Hình 1: Minh họa quá trình tiến triển của gan bị nhiễm mỡ

2. Chuẩn đoán gan nhiễm mỡ do béo phì

Đa phần các triệu chứng gan nhiễm mỡ do béo phì đều không rõ ràng. Nếu bạn bị gan nhiễm mỡ nặng thường có mộ số triệu chứng như: mệt mỏi, cảm giác tức vùng gan, ăn không ngon,…..

Do đó để chuẩn đoán gan nhiễm mỡ người bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm cụ thể:

  • Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra các chỉ số của Cholesterol, Triglicerid trong máu, định lượng men gan.
  • Siêu âm ổ bụng: Kết quả siêu ân gan nhiễm mỡ chủ yếu dựa vào sự thay đổi độ sáng của nhu mô gan hoặc các đường bờ cấu trúc mạch máu bị mờ đi do mô gan tăng thêm độ sáng.
  • Chụp cắt lớp: Đây là một kĩ thuật có độ chính xác cao. Do đó có thể chuẩn đoán chính xác bệnh gan nhiễm mỡ cùng nhiều bệnh lý khác.
  • Sinh thiết gan: Đây là phương pháp xét nghiệm gan nhiễm mỡ chính xác nhất. Qua đó xác định bạn đang bị gan nhiễm mỡ đang ở giai đoạn nào.

3. Cách phòng tránh và điều trị

Hiện nay vẫn chưa có thuốc hay phương pháp nào điều trị gan nhiễm mỡ. Nhưng bạn có thể cải thiện gan nhiễm mỡ bằng một số biện pháp sau đây:

Giảm cân:

  • Giảm cân giúp giảm insulin, nồng độ men gan, cải thiện ngoại hình và chất lượng cuộc sống.
  • Hãy liên hệ các chuyên gia và bác sĩ dinh dưỡng để bạn được cung cấp một chế độ giảm cân hiệu quả.
  • Nếu khi bạn cố gắng mà không thay đổi được cân nặng thì bạn nên nghĩ đến các phương pháp giảm béo ngoại khoa như ( Thu nhỏ dạ dày giảm béo, thắt đai dạ dày,….)

Xây dựng lối sống khoa học:

  • Người béo phì nên hạn chế rượu bia hết mức có thể và thực hiện một chế độ ăn lành mạnh và khoa học. Cần tăng khẩu phần ăn rau xanh và hoa quả tươi hàng ngày.
  • Hạn chế các công việc áp lực, căng thẳng và đặc biệt ngủ đủ giờ 8 tiếng mỗi ngày (từ 22h đến 7h sáng hôm sau).
  • Cần tập luyện thể dục thể thao đều đặn hàng ngày.

4. Phương pháp khoa học mới điều trị gan nhiễm mỡ do béo phì

Mô phỏng phương pháp thu nhỏ dạ dày
  • Phẫu thuật thu nhỏ dạ dày giảm béo là phương pháp loại bỏ khoảng 70 – 80% dạ dày theo phía bờ cong lớn nơi có tế bào chế tiết ra Hoocmoon Ghrelin (một loại hooc môn gây cảm giác đói, thèm ăn) tạo ra một ống dạ dày hẹp với thể tích khoảng 150 –200ml.
  • Sau khi thu nhỏ dạ dày, bạn sẽ ăn ít đi, cảm giác nhanh no khi ăn một lượng thức ăn rất nhỏ. Nhờ đó, khối lượng calo nạp vào cơ thể giảm xuống. Từ đó, cân nặng của bạn sẽ giảm và các tình trạng sức khỏe liên quan đến béo phì cũng được kiếm soát.
  • Ở Mỹ, phẫu thuật thu nhỏ dạ dày giảm béo chính là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất và dần được sử dụng tại Việt Nam.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *